ارزیابی روند افت و خیز دینامیکی و تعیین مناطق بحرانی سفره آب زیرزمینی دشت شهرکرد نسبت به شرایط خشکسالی جهت مدیریت بهینه آن

خشکسالی پدیده‌ای است که هرساله قسمت عمده‌ای از جهان را تحت تاثیر قرار می‌دهد. دشت شهرکرد در منطقه نیمه خشک قرار دارد و سفره آب زیرزمینی دشت به عنوان تنها منبع قابل دسترس، هرساله تحت تاثیر برداشت و تغذیه از آن قرار می‌گیرد. این تحقیق روند افت و خیز دینامیکی سفره آب دشت شهرکرد را در بازه زمانی 2004-1984 بررسی و تاثیرپذیری آن را نسبت به روند خشکسالیها در دوره‌های کوتاه، میان‌مدت و بلندمدت ارزیابی و نهایتا مناطق بحرانی سفره آب زیرزمینی را جهت اعمال مدیریت بهینه مشخص می‌کند. با توجه به بررسیهای به عمل آمده در طی دوره 20 ساله آماری، افت و خیز سفره آب زیرزمینی دشت در بازه‌های ماهانه و فصلی با زمان تاخیر تحت تاثیر بارندگی‌ها می‌باشد، حال آن که به صورت سالانه و طولانی مدت تاثیرپذیری تابعی از شرایط خشکسالی‌های اقلیمی حاکم بر منطقه بوده که خود را در قالب برداشتهای بی‌رویه از دشت و افت شدید سطح پیزومتریک نشان داده است. در طول دوره 20 ساله تحت بررسی، دوره مطلقا مرطوب در سال 1993 در کل دشت اتفاق افتاده، حال آنکه دوره مطلقا خشک در بخشهای شمال غرب و جنوب در سال 2000 اتفاق افتاده است و این روند در بخش مرکزی تا سال 2004 ادامه دارد. در بازه 1984-2004 می‌توان گفت که 1984-1986 دوره خشک، 1987-1990 دوره تقریبا معتدل و 1991-2001 مجددا دوران خشک بوده‌اند. دوره 2001-2004 در بخش شمال غرب و خروجی دشت دوره معتدل است حال آنکه در بخش مرکزی دوره خشک ادامه دارد. مناطق مرکزی دشت نسبت به سایر مناطق تحت استرس شدید بوده و برداشت اصولی و مدیریت بهینه از سفره آبخوان را می‌طلبد.

کلیدواژه ها:

دشت شهرکرد ، خشکسالی ، افت و خیز دینامیکی ، سری زمانی ، مناطق بحرانی