رمزگشایی از هندسه و تناسبات در معماری ایرانی

تناسبات مفهومی ریاضی است که در هنرهای تجسمی بر رابطه مناسب اجزا با یکدیگر و با کل اثر دلالت دارد.کاربرد آن به دلیل ایجاد زیبایی بصری در معماری و هنرهای تجسمی از اهمیتی ویژه برخورداراست و تقریباهمه آثار هنری براساس نوعی تناسب بوجود آمده اند. از این جهت تناسب یکی از اصول اولیه اثر هنری است که رابطه هماهنگ میان اجزا را بیان می کند. هدف بنیادی همه نظریه ها درباره تناسبات در کار هنری، پدیدآمدن نظم و سامان دهی میان بخش های مختلف یک اثر می باشد بطوریکه برای بیننده در یک رشته تجربیات پیوسته، پدیدآورنده حس زیبایی شود. این تحقیق بر پایه شناخت و اهمیت یکی از انواع تناسباتی است که در بیشتر سیستم های منظم جهان هستی درجریان است. این تناسب که در اندازه ها از قوانین مختص عدد طلایی پیروی می کند؛ براین اساس تعریف می شود: در یک پاره خط تقسیم شده به دو قسمت، نسبت قسمت بزرگتر به کوچکتر، مثل قسمت بزرگتر به کل می باشد. در کتب هنری، خواستگاه و ملجا این نسبت، یونان و مکتب کلاسیک عنوان شده است. اما با تحقیقات صورت گرفته مشخص شده که در بسیاری از بناهای تاریخی ایران نیز به منظور دستیابی به زیبایی بصری بیشتر، در گذشته های دور از این تناسبات استفاده می شدهاست. این عدم آگاهی نسبت آثار معماری ایران، نویسنده رابرآن داشت که به منظور شناساندن بیشتر معماری بومی ایران و فراهم آوردن زمینه ورود به عرصه رقابت های جهانی و علمی، رهیافتی به تناسبات بناهای چندین سده از معماری ایران داشته باشد. لازم بذکر است که روش تحقیق در این مقاله از نوع توصیفی- تحلیلی می باشد که از طریق مطالعات کتابخانه ای و اطلاعات نرم صورت گرفته است

کلیدواژه ها:

تناسب طلایی ، هندسه ، مکتب کلاسیک ، ایران