آلودگی منابعغذایی و مهم آب دریا در حوادث هسته ای ارزیابی آلودگی هسته ای عوامل زیستی و منابع غذایی مهم دریای سیاه، Barent ، شمال، نروژ و آبهای آتلانتیک

به دنبال حادثه چرنوبیل در سال 1986 و بارش موادرادیواکتیو ناشی از آن در دریای سیاه، نمونه های ماهیان دریای سیاه بطور هفتگی و ماهیانه برای مدت 3 سال از نظر آلودگی رادیواکتیو مورد ارزیابی و بررسی قرار گرفتند. سطوح توتال گاما اکتیویتی 1131 (ید 131)، Ruthenium ، سزیم 134 و 137 در نمونه های ماهیان، مقادیری خدود 37 تا 45 بکرل در کیلوگرم را در سال 1986 نشان داد. رادیونوکلئیدهای چرنوبیل همچنین در نمونه های صدف دریایی، حلزون دریایی و جلبک های بزرگ دریایی پس از حادثه مورد ارزیابی قرار گرفتند که در این سنجش بیشترین اکتیونیتی متعلق به سزیم 137 بود ومقدار آن 142 و 289 بکرل در کیلوگرم وزن خشک برای صدف های دریایی طی سال 1986 برآورد شد. متخصصین ترکی در سال 1997 یک سری رادیونوکلوئیدهای antropogenic یعنی پلوتونیم 210، سرب 210، اورانیم 238، توریم 232 و پتاسیم 40 را در نمونه های رسوبات و منابع آبزی در 7 نقطه از دریای سیاه را شناسایی نمودند و نتایج حاصله نشان داد که اورانیوم 238 و پلوتونیم 210 بیشترین اکتیویتی و غلظت را در ماهی کولی (anchovy) از 238 تا 101 بکرل در کیلوگرم و از 94 تا 112 بکرل در کیلوگرم در وزن خشک را دارا بودند. Tc99 (تکنسیوم 99) هم پس از ارزیابی در سخت پوستان و نرم تنان نشان داد که صدف های دریایی و خرچنگ ها از حساسیت بیشتری برخوردارند و بالاترین غلظت Tc99 در خرچنگ ها بوده و در حدود 12 تا 26 بکرل در کیلوگرم وزن مرطوب می باشد. در جلبک های دریایی خارج از سواحل جنوبی نروژ در طی انتشار ایزوتوپ ها از تاسیسات هسته ای Sellafield در سال 1999 بالغ بر 510 بکرل در کیلوگرم Tc99 در آنها مشاهده شد. اخیرا کشف شد که جلبک های قهوه ای موجود در شمال آبهای آتلانتیک کارایی زیادی به عنوان یک شاخص زیستی در تعیین آلودگی سواحل دریاها را دارا می باشند، بطوری که این جلبک ها می توانند radioincidence باشند. نهایتا این یافته ها در تعیین درصد آلودگی منابع آبزی مهم بوده و شایان ذکراست که بخش مهمی از این منابع، جزء منابع غذایی انسان محسوب می شود. صنعت صادرات ماهی و محصولات و فرآورده های آن از جمله خاویار نه تنها بخش عمده ای از منابع غذایی پروتئینی ما انسان ها را فراهم می آورند بلکه با اتلاف و نابودی آنها از طریق حوادث هسته ای خسارات جبران ناپذیری به اقتصاد منابع غذایی دریایی ما وارد می شود. لذا وقوع حوادث هسته ای در منابع آبی و آبزیا ن یک هشدار مهم است و برای همین اقدامات لازم سلامت و بهداشت آب و محافظت پرتوی آن را می طلبد.