مکمل یاری آهن در زمان بارداری و پیش از بارداری و ارتباط آن با خطر ابتلا به دیابت بارداری (GDM)

مقدمه: دیابت شیرین دوره بارداری (GDM) به عنوان گونه ای از عدم تحمل گلوکز تعریف می شود که برای اولین بار طی دوره بارداری رخ می دهد. بسیاری از بیماران مبتلا به GDM به وسیله تست تحمل خوراکی گلوکز (OGTT) تشخیص داده می شوند. اخیرا با همزمان با پیشرفت مراقبت های دوران بارداری و پیش از بارداری، مشاهده شده است که میزان ابتلا به GDM نیز بیشتر از گذشته شیوع پیدا کرده است.روش: در این مطالعه که با هدف بررسی تأثیر وضعیت آهن بدن و دریافت مکمل های آهن بر میزان ابتلا به GDM، انجام شد، با بررسی منابع علمی و مقالات چاپ شده در نشریه های اینترنتی و پایگاه های علمی معتبر نظیر Scholar.google.com، pubmed.com، Sciencedirect.com و پایگاه اینترنتی نشریات علمی ایران، Sid.ir مقالات مربوطه از سال 1995-2015 گردآوری و بررسی مروری شدند.یافته ها: مطالعات مشاهده ای نشان داده اند که دریافت بالای آهن طی بارداری با افزایش خطر دیابت بارداری همراه است. یک مطالعه شاهد- موردی نشان داده است که در مقایسه با گروه کنترل با سطح قند خون نرمال، میزان فریتین و هموگلوبین سرم، در گروه بیماران GDM به صورت معنی داری بالاتر بوده است (به ترتیب برای فریتین و هموگلوبین، P= 0.012 و P= 0.005). اثبات شده است که دوز دریافتی بیش از 60mg/day آهن در محیط in vitro و مطالعات حیوانی می تواند موجب القا پراکسیدیشن لیپیدی گردد. به علاوه دوز معادل 10 RDA یا بیشتر نیز به صورت خوراکی یا تزریقی، می تواند موجب آسیب به DNA و زمینه ساز مقاومت به انسولین و GDM گردد. در یک مطالعه، هموگلوبین و فریتین بالای 12.2gr/dl و 19.7mcg/dl به ترتیب با افزایش خطر GDM در زنان ترکیه ای شده بود. با این حال، در برخی مطالعات نیز ارتباط معنی داری بین هموگلوبین بالای سرمی (Hb > 130 gr/L) و خطر ابتلا به GDM نشان نداده اند.نتیجه گیری: ارتباط بین دریافت آهن به صورت مکمل یاری و سطح آهن، فریتین، هموگلوبین خون با خطر ابتلا به GDM هنوز به نتیجه قطعی نرسیده است و از طرفی این موضوع، به دلیل حساسیت نیاز به دریافت مقادیر کافی آهن طی بارداری برای پیشگیری از آنمی، قابل بررسی از طریق مطالعات کارآزمایی بالینی قوی نیست، از اینرو برای نتیجه گیری دقیق و قابل استناد، بایستی از طریق مطالعات مورد- شاهدی یا بررسی های آینده نگر و گذشته نگر کوهورت، بیشتر به آن پرداخته شود.