تاثیر فلز سنگین روی بر آلودگی خاک و گیاه

عنصر روی جزء عناصر واسطه محسوب میگردد. میزان روی در خاک در حدود 80-120 میکروگرم بر گرم میباشد و مقادیر بالاتر از این حد نشان دهنده آلودگی خاک با روی است. در حالت آلودگی خاک با روی رشد ریشه و توسعه برگ کاهش یافته و کلروزیس به ویژه در برگهای جوان مشاهده میشود. فلزات سنگین در اثر آلودگیهای صنعتی نظیر معدن کاوی و فرایندهای ذوب فلزی، آلودگیهای کشاورزی شامل استفاده ازحشره کشها و فاضلابهای شهری و آلودگیهای شهری حاصل استفاده از فلز سنگین در مواد سوختی، رنگها و دیگر مواد در خاک افزایش مییابند. مشخص شده است که آلودگی خاک با عناصری نظیر نیکل، مس، سرب و روی به دلیل فعالیتهای معدنی باعث نابودی گیاهان حساس میگردد. اصلی ترین عامل موثر بر جذب فلزات سنگین میزان در دسترس بودن فلز جهت جذب توسط گیاه میباشد. میزان در دسترس بودن فلزات سنگین در خاک توسط فرایندهای زیستی، شیمیایی، فیزیکی، و کنش متقابل بین این فرایندها تنظیم میشود. روی یکی از عناصر ضروری برای گیاهان و جانوران است. در فعال کردن آنزیمها، سنتز پروتئینها و کربوهیدرات ها و متابولیسم لیپیدها و اسیدهای نوکلئیک نقش دارد. غلظتهای بالای فلز روی موجب مهار اکثر فعالیتهای متابولیکی در گیاه میشود. بنابراین اثر عنصر روی بر روی گیاه نه تنها به خواص آن عنصر بلکه به غلظت آن، وجود سایر عناصر و سایر عوامل محیطی بستگی دارد. به طور کلی، تجمع بیش از حد روی در بافتهای گیاهی، باعث تغییر در فتوسنتز و بیوسنتز کلروفیل و حفظ تمامیت غشاء میشود.

کلیدواژه ها:

روی ، خاک ، گیاه