ارزیابی کارایی شاخصهای حساسیت و تحمل به تنش خشکی در غربال ارقام متحمل چغندرقند

در این تحقیق، تعداد 10 توده اصلاحی همراه با دو رقم شاهد حساس که همگی دیپلوئید، مولتی ژرم و بارور بودند، با استفاده از طرح کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در شرایط بدون تنش و تنش خشکی مورد ارزیابی قرار گرفتند. آبیاری در تنش خشکی زمانی انجام میشد که گیاه به نقطه پژمردگی میرسید و برای حالت بدون تنش زمانی که 50-55 درصد رطوبت از دسترس گیاه خارج میشد. برای تعیین میزان تحمل یا حساسیت ارقام به تنش خشکی، از شاخصهای حساسیت به تنش (SSI)، شاخص تحمل به تنش (STI)، شاخص متوسط بهره وری (MP)، شاخص میانگین هارمونیک (HM) و شاخص میانگین هندسی (GMP) استفاده گردید. بر اساس شاخص SSI و STI در شرایط تنش خشکی برای عملکرد شکر سفید، توده های نسل اول 7233، نسل دوم توده 8001 و نسلهای دوم توده های BP کرج و مشهد به عنوان متحملترین و شاهد حساس 191 مطابق انتظار به عنوان حساس ترین رقم شناسایی گردید که این میتواند حاکی از کارایی این شاخصها در شناسایی ارقام متحمل و حساس نیز باشد. با توجه به نتایج بدست آمده از این تحقیق، همبستگی بین شاخص حساسیت به تنش (SSI) با بقیه شاخصها STI)، GMP، MP و (HM منفی و همبستگی بین شاخص STI با شاخصهای MP، GMP و HM مثبت بود. همچنین با توجه به همبستگی منفی و معنیدار (p≥0/01) شاخصهای SSI و STI میتوان از شاخص تحمل به تنش (STI) بجای شاخص حساسیت به خشکی (SSI) استفاده نمود. همچنین در این بررسی همبستگی بالایی بین شاخصهای MP، GMP و HM بدست آمد که میتوان آنها را بجای همدیگر مورد استفاده قرار داد.

کلیدواژه ها:

چغندر قند ، شاخص های کمی تحمل به خشکی ، عملکرد