تاثیر آموزش و فرآیند ممیزی بالینی بر بهداشت دست پرستاران وبهیاران

مقدمه: از مهمترین عوامل پیشگیری از عفونت های بیمارستانی، رعایت احتیاطات استاندارد و بهداشت دست می باشد که نیاز به آموزش مداوم و مستمر و مداخلات دارد. شیوع عفونت در اثر رعایت نامناسب بهداشت دست منجر به افزایش مرگ و میر وهزینه ها خواهد شد . عفونت های ناشی از ارائه مراقبت های بهداشتی درمانی از شایع ترین علل مرگ و میر بیماران بستری در بیمارستان می باشند. بهترین، موثرترین و ساده ترین روش پیشگیری از عفونت های بیمارستانی، رعایت بهداشت دست است. با وجود اهمیت بهداشت دستها در پیشگیری از این عفونتها، هنوز هم رعایت آن در سطح پایینی قرار دارد. آموزش و ممیزی بالینی به عنوان یکی از روش های ارتقای کیفیت خدمات می تواند تاثیر بالقوه زیادی در این زمینه داشته باشد. هدف: مطالعه با هدف تاثیر آموزش و فرآیند ممیزی بالینی بر بهداشت پرستاران و بهیاران انجام گرفته است. روش: مطالعه حاضر از نوع مداخله ای (قبل و بعد) به روش ممیزی بالینی در کلیه بخش های یکی از بیمارستان های منتخب شهر اهواز در سال ( 1396 ) به مدت یک سال انجام گرفته است. نمونه ها پرستاران و بهیاران در تمامی شیفت های کاری بودند. تیمی از کارشناس کنترل عفونت، سوپروایزرآموزشی، کارشناس حاکمیت بالینی، کارشناس مدیریت خدمات بهداشتی درمانی فرآیند ممیزی را انجام دادند. روش ممیزی بالینی با طی ( 6 ) مرحله: تعیین موضوع ممیزی، استخراج معیارها و استانداردها برای موضوع انتخاب شده،شناسایی وضعیت موجود فرآیند انتخاب شده، مقایسه نتایج حاصل از بررسی وضعیت موجود با استانداردها، (قبل ممیزی)، ارایه راهکارهای اصلاحی جهت رفع شکاف استانداردها و عملکرد واقعی ودر آخر ممیزی مجدد جهت اطمینان از استمرار و موثر بودن ارتقا، (بعد ممیزی) انجام شد. روش ممیزی بالینی در 5 موقعیت بهداشت دست (قبل از تماس با بیمار، قبل از اقدام آسپتیک، بعد از تماس با مایعات بدن، بعد از تماس با بیمار، بعد از تماس با محیط بیمار) صورت پذیرفت.ابزار مطالعه چک لیست پایش عملکرد و مشاهده شستن دست بوده که با استفاده از دستورالعمل های سازمان بهداشت جهانی ووزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی تدوین گردید. که روایی و پایایی آن تایید شده است .جهت تعیین روایی ابزار از دو روش روایی محتوایی کمی و کیفی استفاده شده و جهت سنجش پایایی ابزار، از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شده است که 88 % بر آورد شده است. داده ها پس از جمع آوری در نرم افزار spss نسخه 23 و بر حسب کمی یا کیفی بودن متغیرهای پرسشنامه و با روش های تعیین میانگین و انحراف معیار یا تعیین فراوانی و درصد و نیز آزمونهای همبستگی پیرسون، تی مستقل و آنالیز واریانس یک طرفه تجزیه و تحلیل شدند.نمایش داده های ممیزی بالینی در نرم افزار excell انجام شد. یافته ها: نتایج ممیزی حاضر نشان می دهد بطور متوسط پرستاران هر روز در ( 16 ) موقعیت شستن دست قرار می گرفتند که در طول ( 7) روز جمعا ( 112 ) موقعیت قبل از مداخله بوده است که با اجرای مداخله تعداد کل موقعیتها به (149) افزایش یافت. تعداد و درصد رعایت بهداشت دست در پرستاران و بهیاران ، قبل از مداخله 60.256 %وبعد از مداخله: 65.52% بود. در مقایسه انتخاب درست نوع روش بهداشتی کردن دست قبل و بعد از مداخله در پرستاران و بهیاران انتخاب صحیح و بجا در استفاده از روش مالیدن قبل از مداخله 49.978 %وبعد از مداخله 62.78 %بود. و در انتخاب صحیح و بجا در استفاده از روش شستشو با اب و صابون قبل از مداخله 37.1 % و بعد از مداخله به 58.15 %ارتقا یافت. با انجام ممیزی حاضر مشخص گردید که میزان استاندارد کل مالیدن دست در تمام 5 موقعیت قبل از مداخله 63.7 % بعد از مداخله 47.85 % افزایش یافت. و میزان استاندارد کل شستن دست در تمام 5 موقعیتقبل از مداخله 47.85 %و این شاخص بعد از مداخله 69.49 %ارتقا یافت. نتیجه گیری: آموزش و فرآیند ممیزی بالینی نقش مهمی در بهبود استانداردهای بهداشت دست دارد و ایجاد تیم اجرایی از کلیه پرسنل درگیر در فرآیند نظارت مستمرمسئولین ، اجرای آن را تسهیل می کند.

کلیدواژه ها:

آموزش ، مداخله ، بهداشت دست ، پرستار و بهیار ، فرآیند ممیزی بالینی