چهره زن در شاهنامه فردوسی (دوره اساطیری و پهلوانی)

شاهنامه فردوسی پیش از آن که شاه نامه باشد فرهنگ نامه است. کتابی است سرشار از میراث فرهنگی ایران و ایرانی. شاهنامه مجموعه ای است گرانقدر از اندیشه ها و باورهای ایرانی. هر چند کلام فردوسی در شاهنامه بر محور حماسه می گردد، جنگ ها و رشادت ها را بیان می دارد، صرفا حماسه نیست، شعر فردوسی بازتابی است از آنچه می بیند و آنچه می شنود و آنچه باورش دارد و آنچه که در ضمیر ناخود آگاه او در سیلان است. فردوسی آیینه وار بازتاب فرهنگ و اجتماع خود است، همه و همه را بازگو می کند. یکی از موضوعات متناقض و در عین حال مهم در شاهنامه زن و دیدگاه های مربوط به زن است. زن شاهنامه (دوره اساطیری و پهلوانی که دوره مورد بحث ماست) در دو چهره متناقض ظاهر می شود چهره نخستین آن که از آن به نام دیدگاه منفی نسبت به زن یاد می کنیم بازتابی است از مظلومیت زن ایرانی که در نهایت قدرت چون موجودی فراموش شده از او یاد می شود. تمام کاستی ها، پلیدی ها و زشتی ها به او نسبت داده می شود و در یک کلام موجودی می شود مطرود از جامعه و آرزوهایش. چهره دوم چهره واقعی زن را بیان می کند و تمام ویژگیهای زن ایرانی را در جای جای شاهنامه بیان می دارد. زن بودن در این دیدگاه یک آرمان و یک ارزش متعالی است. از زن دیگر به بدی یاد نمی شود زن خوب است اندیشه دارد، فکر می کند و در کنار مردان زندگی می کند و از جامعه طرد نمی شود.

کلیدواژه ها:

زن ، شاهنامه ، فردوسی