کارکردهای عنقا در غزلیات بیدل دهلوی

برای آشنایی هرچه بیشتر با شعر بیدل دهلوی و دریافت مضامین ارزشمند آن، دانستن بسیاری از دانش های ادبی، زبانی، فرهنگ عامه و... لازم است، اما بی شک آگاهی با رمزها و نمادهایی که مخصوص اوست، کار محقق را آسان تر خواهد کرد. خواننده ی غزلیات بیدل دهلوی، به سرعت درمی یابد که برخی کلمات خاص در شعر او، از بسآمد بالایی برخوردار هستند و بیدل به شکل های مختلف و متنوع از این واژگان بهره گرفته است. برخی از این واژگان نمادها و رمزهایی است که با دانستن آنها می توان به ژرفای تفکرات او پی برد. یکی از این واژگان پرکاربرد، عنقا میباشد. با آنکه عنقا در شعر بیدل، چهره ی اسطوره ای سیمرغ را ندارد، اما برخی از ویژگی های این پرندهی اسطورهای را میتوان در او دید. بیدل با باریک بینی شاعرانه و دقتی فیلسوفانه، چهه های متعددی از عنقا ساخته است. گاه این پرنده را نشانی از بینشان می بیند، گاه طرحیز اعدم و جهان نیستی است. زمانی باید او را در جهان اوهام و خیال دید و وقتی نیز تجلی الهی است و در زمانی دیگر در قالب خود شاعر در می آید

کلیدواژه ها:

بیدل ، عنقا ، تجلی ، بیرنگی ، وهم ، پرافشانی.