بررسی ویژگی های کمی و کیفی گونه های درختی جنگل های زاگرس (مطالعه موردی: جنگل های بازفت کوهرنگ)

امروزه به اثبات رسیده که لازمه ی هر گونه مدیریت و برنامه ریزی اصولی، داشتن اطلاعات کمی و کیفی مناسب است. این تحقیق در قسمتی از جنگل بازفت به مساحت 819 هکتار، از توابع شهرستان کوهرنگ استان چهارمحال بختیاری انجام گردید. در این تحقیق پس از جنگل گردشی تعداد 60 پلات به صورت سیستماتیک تصادفی طراحی شد و بر روی زمین پیاده گردید. در مراکز پلات ها پارامترهای درختی، شرایط توپوگرافی رویشگاه و پارامترهای کاربردی جنگل اندازه گیری و روابط بین پارامترهای درختی، شرایط توپوگرافی رویشگاه و پارامترهای کاربردی بوسیله نرم افزار SPSS16 بررسی شد. نتایج شمارش تعداد درختان موجود در هر طبقه قطری نشان داد که پراکنش قطری از یک الگوی غیر زنگوله ای و شبیه به توده های ناهمسال پیروی می کند. طی بررسی های انجام شده منطقه مورد مطالعه از دو فرماسیون جنگلی و زراعی تشکیل شده است. همچنین گونه اصلی جنگل بلوط ایرانی و فرم اصلی جنگل شاخه زاد ا ست. رابطه بین قطر و ارتفاع درختان خطی با ضریب همبستگی مثبت خوب 0/76 می باشد. با افزایش حجم، برمیزان سطح مقطع برابر سینه افزوده می شود. با تغییرات ارتفاع از سطح دریا، پتانسیل گیاهان دارویی، پتانسیل زنبورداری، آثار چوب بری، آثار زراعت، تعداد گونه زیرآشکوب، رنگ خاک، عمق خاک، وضعیت سنگلاخی زمین، مقدار رس خاک و مقدار میوه تغییر می کند. با تغییرات شیب، پتانسیل گیاهان دارویی، پتانسیل زنبورداری، تعداد گون زیرآشکوب، رنگ خاک، عمق خاک، وضعیت سنگلاخ زمین، مقدار رس خاک و مقدار میوه تغییر می کند. گیاهان دارویی در محدوده ی شیب های 25-40 درجه و زنبورداری در محدوده ی شیب های 30 درجه به بالا بیشترین پتانسیل را دارند. با تغییرات آزیموت آثار چوب بری، با تغییرات رنگ خاک مقدار و با تغییرات رس موجود در خاک تعداد گونه های زیرآشکوب تغییر می کنند. با توجه به نتایج بدست آمده، اداره جنگل های این منطقه به شیوه ی فعلی به دلیل وابستگی شدید مردم به پوشش های گیاهی موجود از روندی نزولی برخوردار است. بنابراین باید برنامه ریزی همه جانبه برای مدیریت بهینه جنگل های منطقه تدارک دید و زمینه های لازم برا کاهش وابستگی ساکنان به منابع موجود، ایجاد زمینه های کار و اشتغال به منظور بالا بردن سطح درآمد و مشارکت آنان در برنامه های حفظ و احیاء فراهم نمود.

کلیدواژه ها:

جنگل های بازیافت ، سیستماتیک تصادفی ، پلات ، بلوط ایرانی ، جنگل شاخه زاد