بررسی تأثیر پیش تیمار بذر توسط سالیسیلیک اسید در شرایط تنش خشکی بر جوانه زنی و خصوصیات رشدی گیاهچه بادرنجبویه (.Melissa officinalis L)

تنش های محیطی مهمترین عوامل کاهش دهنده ی عملکرد محصولات کشاورزی در سطح جهان هستند. در نقاط خاصی از کره زمین به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی، عوامل تنش زا در تولید محصولات کشاورزی تأثیر منفی بیشتری دارند. تنش در گیاهان دارویی باعث افزایش متابولیت های ثانویه می شود. این افزایش مفید است اما تنش اگر از یک حدی بالاتر رود باعث خسارت و کاهش متابولیت های ثانویه در گیاهان دارویی می شود، با کاربرد موادی مثل سالیسیلیک اسید، می توان باعث افزایش مقاومت گیاهان دارویی در برابر تنش های بالاگردیده و باعث حفظ متابولیت های ثانویه شد. سالیسیلیک اسید (SA) نقش اساسی در تنظیم فرآیندهای فیزیولوژیکی مختلف مثل رشد، نمو گیاه، جذب یون، فتوسنتز و جوانه زنی ایفا می کند. تحقیقات نشان داده است که سالیسیلیک اسید سبب ایجاد مقاومت در گیاهان نسبت به تنش های محیطی (گرما، سرما، خشکی و شوری) می شود. به منظور بررسی پیش تیمار بذر گیاه بادرنجبویه توسط سالیسیلیک اسید در شرایط تنش شوری، بر جوانه زنی و خصوصیات رشدی گیاهچه آن، آزمایشی بصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام گرفت. تیمارهای آزمایش شامل اسید سالیسیلیک در 3 سطح (0، 0/1، 0/5 میلی مولار) و شوری در 4 سطح (0، 1-، 3-، 5- بار) بود. اثرات ساده و متقابل کلیه ی فاتورها بر روی صفات درصد و سرعت جوانه زنی، طول ریشه چه و ساقه چه و بنیه ی بذر معنی دار بود. از بین سطوح سالیسیلیک اسید، پیش تیمار با غلظت 0/1 میلی مولار بیشترین درصد و سرعت جوانه زنی، طول ریشه چه، طول ساقه چه و بنیه بذرنرا دارا بود. سطح سالیسیلیک اسید با غلظت 0/1 میلی مولار بیشترین طول ریشه چه و ساقه چه را دارا بود. در زمان عدم شوری پیش تیمار با سالیسیلیک اسید منجر به افزایش معنی داری در صفات مورد بررسی در مقایسه با عدم پیش تیمار نشد، ولی با اعمال تنش شوری پیش تیمار باعث افزایش معنی دار تمامی صفات مورد بررسی شد. در مجموع نتایج حاصل نشان داد که پیش تیمار بذر توسط اسید سالیسیلیک در مناطق مستعد تنش خشکی می تواند باعث مقاومت بذر گیاه بادرنجبویه در مرحله جوانه زنی شود.

کلیدواژه ها:

ارتوهیدرکسی بنزوئیک اسید ، جوانه زنی ، پیش تیمار ، تنش خشکی ، بادرنجبویه