تحلیل همدیدی یخبندان شدید بهاره شمال غرب ایران (مطالعه موردی: سرمای بهاره ۱۳۸۴)

تغییرات شدید و ناگهانی دمای هوا اغلب به علت گسترش و یا عبور سامانه های جوی اتفاق می افتند. در این شرایط بعضی از گیاهان نمی توانند خود را با نوسان های شدید سازگار کنند و در نتیجه آسیب می بینند. از آنجایی که وقوع سرماهای حدی در اوایل فصل بهار تاثیرات مخربی بر روی تولیدات کشاورزی دارند، بررسی آنها برای پیش بینی و جلوگیری از خسارات احتمالی بسیار مفید است. در این مطالعه به منظور تعیین زمانهای رخداد پدیده یخبندان، دمای حداقل روزانه 10 ایستگاه سینوپتیک واقع در شمال غرب ایران برای یک دوره 26 ساله (1390 -1365 )بررسی شد و شدیدترین یخبندان بهاره منطقه که در روز ششم فروردین ماه سال 1384 گزارش گردیده است مورد مطالعه قرار گرفت. به منظور تعیین علت وقوع یخبندان شدید از نقشه های سینوپتیکی ترازهای فوقانی جو 850 و 500 هکتوپاسکال و نقشه فشار سطح دریا استفاده شد. نقشه های همدیدی از پایگاه اطلاعاتی مرکز ملی پیش بینی محیطی و مرکز ملی تحقیقات جوی تهیه شد. برای دقت بیشتر تعیین علت وقوع یخبندان سه روز قبل از رخداد یخبندان تا روز رخداد یخبندان شدید نقشه ها بررسی شد. نتایج نشان داد که گسترش زبانه تراف شمالگان بر روی شمال غرب کشور و همراهی زبانه تراف دمایی هوای سرد از عرضهای بالاتر و بسته شدن آن در روزهای پنجم و ششم فروردین به شکل استخر هوای سرد ایجاد شده است. عمیق شدن سامانه و شکل گیری پرفشار در سطح زمین و تداوم چند روزه فرونشینی هوای سرد باعث از بین رفتن انرژی حرارتی زمین شده و ایجاد یخبندان در شمال غرب ایران را به دنبال داشته است.

کلیدواژه ها:

یخبندان بهاره ، تراف دمای ، سامانه های جوی ، سرماهای حدی ، تحلیل همدیدی ، شمال غرب ایران