ارزیابی مؤلفه های میزان شیرتولیدی و دوره شیردهی بر عملکرد تولید مثلی گاوهای هلشتاین ایران

با شدت گرفتن روند انتخاب ژنتیکی برای تولید شیر بیشتر، نرخ باروری در گله گاوهای شیری کاهش یافته و سبب کاهش بازده اقتصادی شده است. اثرات عملکرد نامطلوب باروری شامل : افزایش روزهای باز و فاصله گوساله زایی، زایش حذف غیر اختیاری و افزایش هزینه جایگزینی باعث کاهش سودآوری می گردد. در سال های اخیر بیشترین توجه در امه های اصلاح نژادی بر روی تولید شیر بوده است که به علت همبستگی ژنتیکی نامطلوبی که بین صفات تولید شیر و باروری وجود دارد خود سبب اهش باروری در گاوهای شیری گردیده است. عملکرد تولید مثلی در طی زمان تحت تاثیر سازه هایی چون شیر و دوره شیردهی (شکم زایش) قرار می گیرد. هف از مطالعه حاضر بررسی اثر دو عامل شکم زایش و میزان شیر تولیدی در دوره ۳۰۵ روز بر عملکرد تولید مثلی در گله های گاوشیری وابسته به بنیاد مستضعفان بود. ۱۵۰۰۹۹ رکورد گاو هلشتاین مربوط به صفات تولید مثلی از شش گله مختلف طی سال های ۱۳۸۰ تا ۱۳۹۱ مربوط به شکم های زایش یک تا شش پس از ویرایش توسط افزار اکسل (۲۰۱۳) و سپس آنالیز با نرم افزار ۹/۱ SAS و رویه های GLM و GENMOD واکاوی آماری شدند. اثر شکم زایش و سطح تولید شیر و برهم کنش های این عوامهر کدام از صفات تولید مثلی فاصله زایش تا نخستین تلقیح، فاصله گوساله زایی، روزهای باز، نرخ گیرایی و شمارش تلقیح به ازای آبستنی مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج نشان داد که شکم زایش سطح تولید شیر به طور معنی داری صفات تولید مثلی موردنظر را تحت تاثیر قرار می دهد(0/0001>P ). گاوهای مورد این تحقیق طی دوره ۳۰۵ روزه، ۱۰۴۷ کیلوگرم شیر تولید نموده و فاصله زایش تا نخستین تلقیح و میانگین روزهای باز در آن به ترتیب ۶۹±۲۸ و ۱۳۶±۶۵ روز بود. رامنفی بین سطح تولید شیر و نرخ گیرایی طی سال های موگاوها در شکم های زایش یک تا سه نسب به شکم های زایچهار تا شش به طور معنی داری فاصله گوساله زایی کمتری دارند(0/05>P). پایین ترین نرخ گیرایی و بالاترین شمار تلقیح به آبستنی در گاوهای شکم زایش شش مشاهده شد(0/05>P). رد تولید مثل گاوهای شکم یک و گاوهای شکم تر بود. در کل نتایج این مطالعه نشان داد که شکم زایش و میزان تولید شیر تاثیر معنی داری بر صفات تولید مثلی مورد بررسی داشت.

کلیدواژه ها:

گاو هلشتاین ، صفات تولیدمثلی ، باروری ، تولید شیر ، دور شیردهی