نقش دانش بومی زنان در توسعه پایدار روستای،حلقه مفقوده در برنامههای توسعه

بیتوجهی به تجربیات بومی جوامع محلی و ناکامی دانش فنی در توسعه آنها، موجبات آسیبدیدگی اقتصاد روستایی و تداوم مهاجرت جوانان را فراهم آورده و روستاهای ایران را در دام نوعی توسعهنیافتگی پایدار انداخته است. تحقیقات متعدد، راهحل مشکل را در احیاء دانش بومی برای دستیابی به توسعه همهجانبه و پایدار دانستهاند. درحالی که استفاده از دانش بومی زنان، بهعنوان بخش اعظم جمعیت باقیمانده در روستاها، میتواند در احیاء روستاها، نقش شایانی ایفا نمایند؛ در تحقیقات داخلی، بدان کمتر توجه شده است و برنامههای توسعه، هرگز به مرحله اجرا در نیامده است. تحقیق حاضر با هدف بررسی نقش دانش بومی زنان در توسعه پایدار روستایی در ایران، به عنوان یک حلقه مفقوده اقدامات و برنامههای توسعه، به انجام رسیده است. مطالعه از نوع مروری است که بهصورت توصیفی و طبقهبندی و با روش اسنادی انجام پذیرفته است. به منظور معرفی نقشها و تاثیرات دانش بومی زنان در توسعه پایدار روستایی، به نتایج تحقیقات داخلی، استناد شده است. بیش از 20مقاله در خصوص دانش بومی و توسعه پایدار روستایی تهیه شد که حدود از 7 مورد از آنها بر دانش بومی زنان معطوفاند یا بدان اشاره دارند. در اکثر تحقیقات، به بیان نقش دانش بومی(زنان) پرداخته شده و در هیچیک از تحقیقات به برنامهها و اقدامات عملی آن، اشاره نشده است. یافتهها را میتوان در دو جهت، اما متناظر بر هم، دستهبندی نمود. نخست، علیرغم اینکه تحقیقات متعددی، با تاکید بر اهمیت دانش بومی زنان، در ایران انجام شده است، لاکن در هیچ یک از تحقیقات، سخنی از اقدامات توسعه با کاربرد دانش بومی زنان به میان نیامده است که این موضوع حاکی از مفقود بودن این عامل کلیدی در برنامه های توسعهای و هشدار این موضوع که برنامههای توسعهای کشورمان هنوز از رویههای وارداتی نوسازی، پیروی میکند. دوم، تاکید مجدد بر نقش دانش بومی زنان که با سه اصل توسعه پایدار، شامل توجه به محیط زیست، برابری و اقتصادی، منطبق است.

کلیدواژه ها:

دانش بومی ، زنان ، توسعه پایدار ، توسعه پایدار روستایی