مروری بر اثرات تغییرات اقلیم بر تنوع زیستی و بهره برداری از اکوسیستم های دریایی

تولیدات شیلاتی نقش بسیار مهمی در تولید غذا، حفظ امنیت غذایی ودرآمدزایی درکشورهای در حال توسعه دارد. در سال های اخیر نگرانی های زیادی در مورد اثرات تغییر اقلیم بر تولیدات شیلاتی و وضعیت اکوسیستم های دریایی به وجود آمده است. تغییر اقلیم یک پدیده ی پیچیده، بزرگ مقیاس در سطح جهانی و دراز مدت است که با افزایش نسبی درجه حرارت جهانی آغاز شد.در این مطالعه، اثرات تغییر اقلیم بر جنبه های شیلات و آبزیان، ابعاداجتماعی اقتصادیو دگرگونی های اکوسیستم مورد بررسی قرار می گیرد تغییر نسبتا جزئی درجه حرارت جهانی باعث تغییرات تمامی ویژگی های فیزیک و شیمیایی آب می شود که پاسخ آبزیان به صورت تغییرات فیزیولوژیک و رفتاری، کاهش رشد، تغذیه و هماوری و تغییر در الگوی دگردیسی ونرخ بقاء است. همچنین تغییر اقلیم بر فعالیت های صیادی در هر سه نوع صید صنعتی، سنتی وتفریحی اثرات منفی دارد. اثرات تغییر اقلیم در محیط فیزیکی اب موجود دگرگونی ساختارهای پیشین اکوسیستم های دریایی شده و با مهاجرت بسیاری از گونه ها به خارج از مرزهای مناطق حفاظت شده، این مرزبندی کارایی خود را از دست می دهد ومدیریت مناطق حفاظت شده را با چالش مواجه می کند. نتایج مدل ها پیش بینی آینده پراکنش گونه ای، پیش رو نشان می دهد که طی دهه های پیش رو، تغییر اقلیم در منطقه خلیج فارس تاثیرات بسیار واضح و شدیدی روی تنوع زیستی و شیلات خواهد گذاشت، به طوری که در انتهای قرن حاضر 2090، بیش از 12% از غنای گونه ای حال حاضر کاسته خواهد شد. همچنین مدل پیش بینی شاخص های مطلوبیت زیستگاه نشان می دهد که تا سال 2090 تقریبا اکثر نقاط خلیج فارس به وضعیت نامطلوب تا بسیار نامطلوب زیستگاهی می رسند و فقط بخش کوچکی از سواحل شمال خلیج فارس (منطقه حفاظت شده شمال جزیره قشم) از وضعیت مطلوب زیستگاهی برخوردار خواهد بود. البته پیش بینی آسیب پذیری و حساسیت مناطق مختلف، قطعی نیست و با فشارها و استرس هایی نظیر تخریب زیستگاه و صید بی رویه تشدید می شود. بنابراین، مدیریت اکوسیستم محور مناسب ترین رویکرد در جهت افزایش ظرفیت سازگاری در مواجهه با تغییر اقلیم به نظر می رسد.

کلیدواژه ها:

تغییر اقلیم ، تنو زیستی ، شیلات ، خلیج فارس