مطالعه تطبیقی فرهنگ عامه درسمک عیار و سرگذشت ژیل بلاس

ادبیات داستانی از زمان پیدایش نخستین داستانها در سیر تاریخی خود، از عوامل گوناگون تاثیر پذیرفته است؛ نمونه ای از عوامل تاثیرگذار در داستانها،واقعیت های اجتماع و فرهنگ و آداب و رسوم مردم است. داستانهای عامیانه غالبا سرنوشت و ماجراهای اقشار مختلف اجتماع ازجمله طبقات محروم را که با حوادث گوناگون روبه رو میشوند، به تصویر میکشند. جستار حاضر به روش تحلیلی-توصیفی، فرهنگ عامه را به صورت تطبیقی در دو داستان سمکعیار و سرگذشت ژیل بلاس مطالعه کردهاست. سمک عیار از کهن ترین داستانهای عامیانه ی ایران است که با مطالعه ی آن میتوان آداب و رسوم مردمان گذشته ایران را دریافت. داستان سرگذشت ژیل بلاس از داستانهای عامیانهی فرانسه است که میرزاحبیب اصفهانی آن را به فارسی ترجمه کرده است. حاصل پژوهش نشان میدهد که فرهنگ عامیانه بخش مهمی از زندگی ملت را در برمیگیرد. با مطالعه ی باورهای هر ملتی میتوان با روحیات، افکار، آرمانها و آرزوهای آنها آشنا شد. داستانهای مورد بررسی از گونه ی داستانهای رئالیستی هستند که واقعیتها و آداب و رسوم جامعه را به نمایش گذاشته اند. عناصر واقعگرایانه که عمدتا در فرهنگ عامیانه ریشه دارد، در عناصری مانند بازتاب آداب و رسوم، عروسی، تولد، مرگ، تقدیرباوری، لحن طعنهآمیز و کنایهای شخصیتها و بازتاب ضربالمثلها و اشعار شاعران در داستان نمود پیدا کردهاست.

کلیدواژه ها:

ادبیات تطبیقی ، فرهنگ عامه ، سمک عیار ، سرگذشت ژیل بلاس.