اثر روغن میخک ارگانیک (بیوزدا) روی برخی قارچهای بیمارگر در برخی سردخانه های میوه ایران

گونه مرکب Botrytis cinerea، عامل کپک خاکستری، Alternaria alternata، عامل کپک سیاه و Penicillium digitatum عامل کپک سبز، از شایع ترین بیماریهای انباری در میوه بوده و موجب خسارت زایی فراوان در مرحله پس از برداشت می شوند. روغن میخک علاوه بر مصارف درمانی و پزشکی، در کنترل عوامل خسارت زای قارچی نیز توصیه شده است. روغن میخک از جوانه، برگ و ساقه گیاه Syzygium aromaticum استخراج میشود. روغن میخک استخراج شده از جوانه دارای 60 الی %90 ماده ضدعفونی کننده اوژنول (Eugenol) است. در استفاده از سموم شیمیایی در سردخانه ها محدودیتهای بهداشتی و زیست محیطی فراوانی وجود دارد. از طرف دیگر مقاومت به سموم مختلفی مانند بنومیل، تیوفانات متیل، ایپرودیون، تیابندازول، فناکسیمید و بسیاری سموم دیگر در مناطق مختلف گزارش شده است. در طی سالهای 1394 تا 1398 موسسه دانش میوه خاورمیانه در سردخانه های میوه استانهای تهران، البرز، مازندران، گلستان، مرکزی، کرمان و فارس، استفاده از نانوکپسولهای حاوی روغن میخک به صورت تدخینی (الکتروفاگر) و یا تیمار آب گرم را جهت کنترل بیماریهای پس از برداشت محصولات مرکبات، کیوی، انار و سیب کاربردی نموده است. در پایان دوره نگهداری میوه در سردخانه، نمونه های میوه به آزمایشگاه منتقل شدند و در محیط کشت WA کشت و سپس به انکوباتور با دمای 25 درجه سلسیوس منتقل گردیدند. پس از چهار روز جدایه های قارچی رشد کرده، خالص سازی شده و جهت شناسایی گونه قارچی در محیط کشتهای عمومی و اختصاصی کشت گردیدند. با توجه به نتایج به دست آمده از کشت نمونه های انار، کیوی و سیب، تیمار تدخینی میوه ها با روغن میخک در داخل سردخانه، به طور معنیداری میزان پوسیدگی ایجادشده توسط دو گونه B. cinerea و P. digitatum را در مقایسه با شرایط شاهد بدون تیمار با روغن میخک کاهش میدهد. تیمار آب گرم 44 درجه سلسیوس حاوی روغن میخک میزان پوسیدگی ایجادشده توسط دو گونه A. alternata و P. digitatum را در مرکبات کاهش میدهد. بر مبنای نتایج این آزمایش، توسعه روشهای تدخینی و تیمار آب روغن میخک بهعنوان یک روش موثر در راستای کشاورزی ارگانیک و بهبود سلامت میوه توصیه میشود.