تاثیر سالیسیلیک اسید و نانو کود کلات سیلیسیوم بر گیاه بامیه آلوده به نماتد Meloidogyne javanica

نماتدهای ریشهگرهی Meloidogyne spp. به دلیل گسترش جهانی، دامنه میزبانی وسیع و تعامل با دیگر بیمارگرهای گیاهی یکی از مهمترین نماتدهای بیمارگر گیاهی می باشند. سیلیسیوم (Si) باعث افزایش عملکرد گیاه و همچنین باعث افزایش مقاومت گیاه در برابر آفات و بیماریها میشود. مقاومت القایی از طریق فعال سازی سازوکارهای مقاومت و واکنش دفاعی گیاه باعث کنترل طیف وسیعی از بیمارگرهای گیاهی میشود. سالیسیلیک اسید (SA) در واکنشهای دفاعی موضعی و هم در مقاومت سیستمیک نقش دارد. در مطالعه حاضر، کاربرد همزمان Si در قالب نانوکود کلات سیلیسیوم (NCSF) خضراء و SA در رشد گیاه بامیه (Abelmoschus esculentus) آلوده به نماتد M. javanica در شرایط گلخانه بررسی شد. بذر بامیه رقم Clemson Spineless در گلدانهای 1/5 کیلوگرمی پلاستیکی کشت گردید. گیاهچه ها در مرحله چهار برگی به طور همزمان با 50 میلی لیتر NCSF در غلظتهای 300 و 600 میلی گرم/کیلوگرم بهصورت خیساندن خاک و با یک میلی لیتر SA در غلظتهای 2 و 4 میلیمولار/گیاه محلولپاشی برگی گردیدند. پس از گذشت 24 ساعت، گیاهچه ها با 2000 لارو فعال سن دوم نماتد مایهزنی شدند. از آب مقطر به عنوان تیمار شاهد استفاده شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار انجام شد. پس از گذشت 60 روز شاخصهای رشدی گیاه و شاخصهای جمعیتی نماتد مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که تیمار گیاهان آلوده با SA و NCSF در کمترین سطوح موردبررسی به عنوان موثرترین ترکیب تیماری باعث افزایش وزن تر ریشه، طول شاخساره، وزن تر شاخساره، مجموع وزن تر میوه و شاخساره، مجموع وزن خشک میوه و شاخساره و وزن میوه به ترتیب به میزان 40/62، 21/9، 33/65، 33/69، 33/69 و 33/77 درصد و همچنین کاهش تعداد تخم، گال و کیسه تخم در سیستم ریشه به میزان 42/53، 52/24 و 50/12 درصد و فاکتور تولیدمثل به میزان 42/72 درصد در مقایسه با گیاهان شاهد آلوده شد. با توجه به میزان کم مصرف SA و NCSF برای کنترل نماتد M. javanica و عدم وجود خطرات زیست محیطی، SA در غلظت 2 میلیمولار/گیاه و NCSF در غلظت 300 میلی گرم/کیلوگرم خاک برای کاهش خسارت نماتد M. javanica در گیاه بامیه توصیه میگردد.