بررسی شرایط تولید نیسین از لاکتوکوکوس لاکتیس به عنوان یک پروبیوتیک

باکتریوسین ها یی که از باکتری های اسید لاکتیک تولید می شوند به عنوان نگهدارنده های طبیعی یا بیولوژیک باید دارای ویژگی های زیرباشند: پایداری در طول نگهداری و فرآیند تولید، کارایی در غلظت کم، توجیه اقتصادی و نداشتن تأثیر نامطلوب روی فرآورده. نیسین کهتوسط سویه های خاصی از لاکتوکوکوس لاکتیس تولید می شود و بر علیه طیف وسیعی از باکتری های گرم مثبت شامل استرپتوکوک ها،استافیلوکوک ها، لاکتوباسیل ها، میکروکوک ها، لیستریا و گونه های کلاستریدیوم و باسیلوس مؤثر است و به عنوان یک نگدارنده طبیعیسالم و بیخطر در بیش از 50 کشور دنیا شناخته شده است. برای تولید نیسین درک تأثیر عوامل غذایی و غیر غذایی بر سویه امری ضروری است. به همین منظور و برای ارزیابی اثر این عوامل، یک مطالعه در مقیاس آزمایشگاهی انجام شد. سویه تولید کننده نیسین، لاکتوکوکوس لاکتیس زیرگونه لاکتیس ATCC 11454 و از میکروکوکوس لوتئوس ATCC 10240 به عنوان سویه حساس به نیسین برای اندازه گیری بیولوژیک (bioassay) آن استفاده گردید. مطالعه نشان داد محیط کشت MRS در شرایط یکسان به طور تقریبی دو برابر توان تولید نیسین را نسبت به محیط کشت M17 دارد. حجم و عمر تلقیح، pH محیط کشت، دما، نسبت حجم ظرف به حجم محیط کشت و دور هم زن ابتدا به صورت بررسی تغییر هر عامل در یک زمان (one factor at a time) و سپس با طراحی آزمایش بر پایه مدل های نرم افزاری آماری با استفاده از روش آرایه های مستطیلی (Orthogonal array) در تولید ناپیوسته بهینه سازی شدند. در شرایط بهینه، میزان تولید نیسین IU/ml 599/70 و میزان تولید به ازای واحد زمان IU/mt/h 67/48 بود. بدین ترتیب محیط کشت و شرایط مناسب فرمانتاسیون برای لاکتوکوکوس لاکتیس به عنوان بهترین سویه تولید کننده نگهدارنده بیولوژیک (نیسین) برای استفاده در صنایع لبنی بهینه سازی شد.

کلیدواژه ها:

تولید نیسین ، لاکتوکوکوس لاکتیس ، بهینه سازی ، عوامل غیر غذایی ، تولید ناپیوسته