اثربخشی مشاوره خانواده شناختی-رفتاری با تاکید بر نظریه پذیرش و تعهد ACT بر انعطاف پذیری و کیفیت زندگی اعضای یک خانواده طلاق: مطالعه موردی

سال انتشار: 1395
نوع سند: مقاله کنفرانسی
زبان: فارسی
مشاهده: 856

نسخه کامل این مقاله ارائه نشده است و در دسترس نمی باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

PSYCONGRESS09_058

تاریخ نمایه سازی: 6 بهمن 1395

چکیده مقاله:

زمینه و هدف: گسترش روز افزون طلاق درجوامع امروزی به ویژه کلان شهرها اثرات مخرب غیر قابل انکاری در سطوح مختلف فردی، خانوادگی، اجتماعی دارد و بهبود وضعیت روانی و کیفیت زندگی افراد آسیب دیده از پدیده طلاق تلاش فراوانی را می طلبد تا این نوع از افراد جامعه بتوانند به زندگی و سطح کارآمدی مطلوب خود دست یابند. بسیاری از بررسی های انجام شده، نشان از رابطه طلاق با اعتیاد، بزهکاری، روان پریشی، عدم تعادل شخصیتی و نظایر آن دارد. نتایج برخی پژوهشها نشان میدهد بین انعطاف پذیری و شادکامی، ارتباط مثبت معنا داری وجود دارد و شادکامی به نوبه خود بر بهبود کیفیت زندگی موثر است. به نظر میرسد، فرایندهای موجود در نظریه پذیرش و تعهدACT که بر عمل زبانی ما تاثیر گذارند و با یکدیگر مرتبطند میتوانند بر تقویت انعطاف پذیری روانشناختی موثر باشند. ACTبه عنوان یکی از رویکردهای شناختی رفتاری موج سوم شناخته می شود. درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد یک رفتاردرمانی مدرن است که از پذیرش و مداخله های توام با ذهن آگاهی در ترکیب با تعهد و راهکارهای تغییر رفتار استفاده می کند تا به مراجع کمک کند زندگی پر معنا، با هدف و اساسی تری برای خود بسازند ACT اساسا زمینه گراست وبه تبع زمینه گرایی عملکردی، کل نگر است و بر کل رویداد تمرکز دارد، یعنی بر زمینه های تاریخی فعلی و انتظارات آینده ACT.به جای تغییر دادن شکل تجربه درونی، تلاش می کند تا با دستکاری کردن بافتاری که برخی از انواع فعالیت (نظیر افکار و احساسات) معمولا با دیگر انواع آن نظیر رفتار آشکار ارتباط پیدا می کند، کارکرد تجربه درونی را تغییر دهد . برخلاف رویکردهای کلاسیک رفتار درمانی شناختی؛ هدف ACT تغییر شکل یا فراوانی افکار و احساسات آزارنده نیست بلکه هدف اصلی آن تقویت انعطاف پذیری روانشناختی است. به بیانی دیگر، به افراد یاری می رساند تا حتی با وجود افکار، هیجانات و احساسات ناخوشایند، زندگی پاداش بخش تری داشته باشند. برای نیل به این مهم این پژوهش باهدف بررسی اثر بخشی مشاوره خانواده شناختی-رفتاری مبتنی بر نظریه پذیرش و تعهدACT بر انعطاف پذیری و کیفیت زندگی اعضای یک خانواده طلاق انجام شد.مواد و روش ها:روش پژوهش حاضر مطالعه موردی بود؛ یک خانواده متاثر از طلاق شامل مادر 49 ساله و دختر19ساله. ابزارهای پژوهش که شامل پرسشنامه های کیفیت زندگی سازمان بهداشت جهانی –فرم کوتاه (WHOQOL-BREF) پرسشنامه انعطاف پذیری شناختی دنیس وندروال (CFI) بود ، به صورت پیش آزمون و پس آزمون قبل و بعد ازبرگزاری جلسات مشاوره که طی ۱۲ جلسه 90 دقیقه ای به صورت هفته ای یکبار صورت گرفت ، تکمیل گردید.یافته ها :یافته ها نشان می دهد کاربرد مشاوره شناختی- رفتاری مبتنی برپذیرش و تعهد می تواند به مراجع آسیب دیده از طلاق کمک کند تا با پذیرش تجربیاتش و تشخیص وتمییز افکار واعمال ناکارآمد از افکار واعمال کارآمد به پیشرفت در ایجاد تفکر انعطاف پذیر و در نتیجه بالا بردن انعطاف پذیری شناختی و بهبود کیفیت زندگی دست یابد. بحث:رویکرد پذیرش و تعهد با روشهای ذهن آگاهی و استعاره های خود میتواند به خوبی بر افزایش انعطاف پذیری وبهبود نگرش و افزایش رضایت فرد از زندگی تاثیر بسزایی داشته باشد .افراد با کمک این رویکرد به خوبی میتوانند با پذیرش شرایط کنونی بدون قضاوت به شناسایی اهداف مبتنی بر ارزشهایشان بپردازند وبه راهبرد های اجرایی در راستای ارزشها و هدفها ،انتظارات، استاندارها و نگرانی هایشان در بافت سیستم فرهنگی مخصوص خود دست یابند و بخوبی پیشرفت کنند تا قسمتی از اثرات منفی طلاق کاهش یابد.

کلیدواژه ها:

شناختی-رفتاری ، پذیرش وتعهد(Acceptance and Commitment Therapy) ACT ، انعطاف پذیری شناختی ، کیفیت زندگی ، خانواده طلاق

نویسندگان

محدثه پورقناد

دانشجوی کارشناسی ارشد مشاوره خانواده دانشگاه تهران

ویدا محدثی

دانشجوی کارشناسی ارشد مشاوره خانواده دانشگاه تهران

محمدحسن آسایش

دکتری مشاوره خانواده دانشگاه علامه طباطبایی