اثر بخشی درمان شناختی مبتنی بر ذهن آگاهی ( MBSR)در کاهش استرس، اضطراب و افسردگی وافزایش خودکار آمدی در بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس

پژوهش حاضر با هدف بررسی اثر بخشی درمان شناختی مبتنی بر ذهن آگاهی(MBSR )در کاهش استرس، اضطراب ، افسردگی و افزایش خودکار آمدی در بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس ( ام اس)صورت گرفت . مولتیپل اسکلروزیس یکی از شایع ترین بیماریهای سیستم اعصاب مرکزی در افراد جوان است. این بیماری مزمن و پیشرونده با آسیب رساندن به بافت میلین مغز و نخاع منجر به بروز طیف وسیعی ازعلایم عصبی همچون تاری دید، ضعف عضلانی و اختلالات حسی می گردد در حال حاضر بیش از 3/1 میلیون نفر در سراسر جهان به این بیماری مبتلا هستند. طبق گزارش انجمن مولتیپل اسکلروزیس ایران حدود 40 هزار نفر بیمار در کشور وجود دارد که 9000 نفر آنها ثبت شده اند . این رقم رو به افزایش است. شایعترین سن ابتلا به این بیماری 20 تا 40 سال است .یعنی سالهایی که در آن فرد بیشترین مسئولیتهای خانوادگی و اجتماعی را برعهده دارد و در واقع در سنین باروری است . در نتیجه این بیماری به نیروهای مولد جامعه آسیب رسانده و این ضایعه متوجه کل افرادی است که در اجتماع زندگی می کنند . با توجه با مزمن بودن این بیماری داشتن آگاهی لازم و ضروری علمی می تواند شرایط روحی پر اضطراب و دلهره آور افرادی را که دچار این بیماری هستند، کاهش دهد، به اعتقاد کارشناسان مهم ترین نکته ای که در برخورد با این بیماران باید به آن توجه داشت نوع نگرش آنها به زندگی است . هر چیزی که در تمامیت زیست شناختی ارگانیسم اختلال به وجود آورد و شرایطی ایجاد کند که ارگانیسم طبیعتاً از آن پرهیز می کند، استرس شمرده می شود . بررسی ها نشان می دهند که بیش از یک سوم بزرگسالان دچار ناراحتی های عصبی، خصوصاً اضطراب هستند. این پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون - پس آزمون با گروه کنترل و با استفاده از یک فراخوان عمومی بین زنان و دختران عضو انجمن ام اس استان گیلان در شهر رشت برگزار گردید و سپس داوطلبین به صورت تصادفی در گروه ازمایش و گواه قرار گرفتند وبا پرسشنامه (DASS-21) و پرسشنامه (GSE-10) مورد ازمون قرار گرفتند. و گروه آزمایش در 8 جلسه ی دو ساعت و 30 دقیقه ای تحت آموزش درمان شناختی مبتنی بر ذهن آگاهی قرار گرفتند ولی گروه کنترل هیچگونه آموزشی دریافت نکردند . سپس مجددا هر دو گروه با پرسشنامه (DASS-21) و پرسشنامه (GSE-10)مورد پس آزمون قرار گرفتند. به منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات از آمار توصیفی و استنباطی استفاده شد. در بخش آمار استنباطی؛ ضمن رعایت مفروضه ها، از روش آماری تحلیل کوواریانس تک متغیره (ANCOVA) استفاده شد. نتایج نشان داد: 1- اموزش (MBSR )اثر بخشی معنا داری در سطح 99% در بهبود کاهش استرس در بیماران ام اس دارد .2- اموزش(MBSR )اثر بخشی معنا داری در سطح 95% در بهبود کاهش اضطراب در بیماران ام اس دارد.3- اموزش (MBSR )اثر بخشی معنا داری در سطح 95 % در بهبود کاهش اضطراب در بیماران ام اس دارد.4- اموزش ذهن آگاهی(MBSR )اثر بخشی معنا داری در سطح 95% در بهبود افزایش خودکار آمدی در بیماران ام اس دارد. کلیه تجزیه و تحلیل آماری در این تحقیق به کمک نرم افزار آماری SPSS صورت گرفت. یافته ها نتایج این پژوهش به وضوح نشان داد که ذهن آگاهی با نگه داشتن تمرکز فرد در زمان حال مانع اندیشیدن به زمان گذشته و آینده شده و فرد را در مدیریت هیجانها و عملکرد خویش یاری داده و بر بهبود سلامت روانی و کارآیی فرد شتاب می بخشند.

کلیدواژه ها:

مولتیپل اسکلروزیس ( ام اس)- ذهن آگاهی ، استرس ، اضطراب ، افسردگی ، خودکار آمدی