بایسته های اخلاقی و حقوقی ثبت امتیاز اکتشافات منابع زیستی

مهندسی ژنتیک و بیوتکنولوژی با امکان دست ورزی در موجودات زنده، توانمندیهای جدید و خارق العاده ای را به بشر تقدیم داشته است. نکته قابل توجه در این مقوله آن است که انسان از عواقب تغییر و تحولات ایجاد شده در موجودات دست ورزیشده و بروز خسارت های احتمالی اطلاع زیادی ندارد. همگام با توسعه بیوتکنولوژی، اخلاق زیستی نیز اهمیت بسیاری یافتهاست. پیوند خاص میان اخلاق و حقوق، این دیدگاه را تقویت می کند که بدون وجود اخلاق زیستی نمی توان آینده ای را برایبشریت متصور دانست. اثرات منفی لحاظ نکردن جنبه های اخلاقی توسعه بیوتکنولوژی نوین به مراتب بیشتر از سایررویدادهای قرن آینده است. اطلاعات ژنتیکی، شخصی و منحصر به فرد هستند و سوء استفاده از آنها بیشتر ابعاد زندگی بشر از جمله اشتغال، بیمه، قوانین، آموزش و امور مالی را به خطر می اندازد. برخی عقیده دارند که باید سیاست اجتماعی با کشفیات پروژه ژنوم انسان همگام شود و حقوق افراد در زمینه امور خصوصی نیز به عنوان حقوق مدنی جدیدی به رسمیت شناختهشود. اکثر کشورها در کنار کشفیات مهم در علوم زیستی، تحقیقات متمرکز بر زندگی، امور اخلاقی و موضوعات حفاظت ازحیثیت انسانی را نیز تقویت نمودند. از اینرو این مقاله، چارچوب های اخلاقی و حقوقی مربوط به حوزه های مختلف توسعهزیست فناوری و ضرورت تبیین و تدوین اصول اخلاقی حقوقی را براساس اعلامیه جهانی ژنوم انسانی و حقوق بشر و اعلامیه - بین المللی داده های ژنتیک انسانی در سطح ملی و بین المللی برای تضمین انتفاع بشر از این علوم مورد تاکید قرار می دهد

کلیدواژه ها:

اخلاق زیستی ، حقوق ، ثبت امتیاز ، ژن ، بیوتکنولوژی ، محیط زیست