قنات، میراث دیروز، خاطرات امروز و افسانه فردا (مطالعه موردی: قنات های یزد)

سال انتشار: 1397
نوع سند: مقاله کنفرانسی
زبان: فارسی
مشاهده: 429

فایل این مقاله در 10 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

QANAT01_044

تاریخ نمایه سازی: 8 مرداد 1398

چکیده مقاله:

از آنجا که در جهت وجود حیات در طبیعت بخصوص در مناطق کویری که بخش اعظم خاک ایران را فراگرفته است، نیاز مبرم به آب وجود داشته است، لذا پیدایش پدیده ای همچون قنات به عنوان یک نیاز ضروری حائز اهمیت است. این پدیده علاوه بر آبرسانی به صورت مستقیم، به صورت غیرمستقیم بر ساختار فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، معماری و شهرسازی جوامع نیز تاثیر گذاشته است. از این رو هدف اصلی این پژوهش بررسی این موضوع است که آیا قنات، میراث دیروز، خاطرات امروز و افسانه ای برای فردا است و همچنین به بررسی وجود قنات ها در استان یزد می پردازد. به همین جهت بررسی اولیه از طریق مطالعات کتابخانه ای و میدانی آغاز می گردد و سپس با اشاره ای به قنات های موجود در استان یزد به بررسی آنها پرداخته می شود. نتایج مطالعه حاکی از آن است که مهمترین چالش و عواملی که درحال حاضر در بحث تخریب قنات ها وجود دارد عبارتند از: افت کلی سطح استایی سفره آب زیرزمینی، گسترش حفر چاه های عمیق و نیمه عمیق در حریم قنوات، عدم نگهداری و لایروبی قنات ها و آسیب پذیر بودن قنات به دلیل طویل بودن آن است. زوال قنوات بهره برداری مکانیزه از چاه های عمیق و نیمه عمیق در سفره- هایی که مادر چاه و تره کار قنوات در آن قرار دارند، می باشد. حفر اینگونه چاه ها باعث افت سطح آب زیرزمینی می شود، در نتیجه آبدهی قنات به دلیل افت سطح آب کاهش می یابد. که در صورت استفاده بیش از اندازه از قنوات و برنامه ریزهای نامناسب مشکلات و چالش های بسزایی به وجود می آید. از طرف دیگر یکی از مشکلاتی که بر سر قنات ها از جمله طولانی ترین قنات ایران، قنات زارچ وجود دارد، ورود فاضلاب های شهری به آن است که در صورت ادامه این روند می تواند آسیب های جدی به آن وارد نماید .

نویسندگان

ناصر شایق

دانشجوی کارشناسی ارشد علوم اقتصادی دانشگاه آزاد اسلامی

علی فائز

دانشجوی کارشناسی ارشد علوم اقتصادی دانشگاه آزاد اسلامی