طراحی فضاهای شهری دیکتاتوری- از خاورمیانه تا اروپا

مکان، تجلیگاه بروز کنش های اجتماعی متفاوتی است که در قالب موافقت و مخالفت نسبت به روندها و تحولات نمود می یابد. این مقاله به فضاهای ارتباطی- سیاسی ای پرداخته، که ضمن آنکه محل بازنمایی ساختار اجتماعی است، عرصه بروز تنشها نیز هست و یا حتی به مثابه بازار تعاملات فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی، کنشگران اجتماعی و طراحان شهری را به خود جذب می کند. در این مقاله سعی بر آن است تا با مراجعه به نظریات و دیدگاه های اندیشمندان، چارچوب نظری فضای عمومی با تاکید بر تحولات سیاسی و کنش های اجتماعی نقش و اهمیت این فضاها مورد کنکاش قرار گیرد. از سویی دیگر با ارایه این چارچوب نظری، ویژگی های کالبدی، فضایی و فرهنگی فضاهای شهری که قابلیت هدایت و بستر سازی تحولات سیاسی را داشته اند، بررسی و فرضیه طراحی شهری دیکتاتوری مطرح و فرم و محتوی این نوع فضاها مورد تحلیل قرار داده شده است. لذا تعدادی از فضاهای شهری خاورمیانه و اروپا که در کنش ها و تحولات نقش اصلی داشته اند، مورد تحلیل و مقایسه قرار گرفته و در نهایت فاکتورهای کلیدی این نوع فضاها که توانسته اند به بستر ک نش های اجتماعی و تحولات سیاسی تبدیل شوند، تجزیه و تحلیل شده است. نتایج حاکی از این است که ماهیت جوامعی که دارای روابط حکومتی مردمی تری بوده اند، ماهیت و فرم فضاهای شهری با جوامعی که دارای حکوم تهای مرکزی تر و مقتدرتر بوده اند، متفاوت است و این تفاوت تا حد فقدان فضای بازشهری در نظام های مقتدر مرکزی که نوعی استبداد حکومتی در آن دیده می شود، پیش می رود.

کلیدواژه ها:

فضای عمومی ، کنش های اجتماعی ، طراحی دیکتاتوری ، خاورمیانه ، اروپا