بررسی و تحلیل ریشه ها و زمینه های پیدایش استکبار از منظر قرآن

شناخت استکبار و زمینه های بروز آن، امری ضروری است، زیرا یافته های این پژوهش نشان داد استکبار یکی از مذموم ترین رذایل اخلاقی است که می تواند انسان را به ورطه نابودی و هلاکت در دو دنیا بکشاند، قرآن کریم نیز ضمن اشاره به این مسئله و مذمت و نهی شدید از آن، با اشاره به مفاهیم، زمینه های بروز و نیز مصادیق آن، به پیامدهای سنگین فردی، اجتماعی، نیز دنیوی و اخروی آن هم پرداخته است، با عنایت به اهمیت این مسئله، این نگاشته با استفاده از روش تحلیلی توصیفی لفظ و محتوا تلاش کرد تا برخی زمینه های بروز استکبار را با رویکردی قرآنی بررسی نماید تا از این رهگذر بتوان با این زمینه ها آشنا شده تا بتوان از بروز و ظهور آن جلوگیری نمود. اما نتایج این بررسی نشان داد اساسا استکبار مفهومی است که معمولا با مفاهیمی چون کفر، حسد و لجاجت همراه است، به عبارت دیگر حتما یکی از سه مورد یادشده یا دو یا همگی آنها به صورت همزمان در بروز استکبار در فرد، نقش اصلی را ایفا کرده است، اما برای تبیین بهتر و ریزتر، عناوین بحث در دو بخش باوری و رفتاری ارائه گردید، نداشتن باور به آخرت، بی نیاز دیدن خود از خدا، کفر ورزی، حسد، ترس از دست دادن موقعیت و ریاست خود بر اثر پذیرش حق؛ در بخش زمینه های باوری و مواردی چون: پیروی از هوای نفس، داشتن روحیه افساد، دروغ پردازی، ارتکاب گناه و برخورداری از قدرت وسلطنت، از یافته های این پژوهش درباره زمینه های رفتاری بروز استکبار از دیدگاه قرآن به شمار می رود.

کلیدواژه ها:

استکبار ، استکبار ستیزی ، حسد ، لجاجت ، کفر ورزی ، افساد