بررسی ارتباط عوامل اقلیمی با پوشش گیاهی مراتع استان البرز

پوشش گیاهی مراتع به عنوان یکی از شاخص های بررسی پایداری اکوسیستم مطرح است. اولین و موثر ترین عامل در ارزیابی این شاخص تغییرات اقلیم است. برای ارزیابی تغییرات این شاخص لازم است ابتدا اثر اقلیم بر روی پوشش گیاهی مراتع مورد بررسی قرار گیرد و سپس سایر عوامل مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد. این پژوهش در مراتع استان البرز انجام شد. در این مطالعه با استفاده از سنجنده های TM و +ETM ماهواره لندست، تغییرات پوشش گیاهی در مراتع استان البرز در بین سالهای 2000 تا 2011 به تفکیک شهرستان پایش شد و ارتباط آن با سه عامل اقلیمی شامل متوسط بارندگی، دما و رطوبت نسبی مورد بررسی قرار گرفت. پایش تغییرات پوشش گیاهی مراتع در کل محدوده مطالعاتی بر مبنای شاخص پوشش گیاهی تفاضلی نرمال شده نشان داد بالاترین درصد پوشش گیاهی مربوط به سالهای 2006 و 2007 است و کمترین مربوط به سالهای 2000 و 2001 است. شاخص بالاتر از 2/0 همبستگی بالایی با نتایج فوق نشان داد. بررسی تغییرات اقلیم بین سالهای 2006 و 2007 نشان می دهد اگرچه در سال 2007متوسط بارندگی بیش از سال 2006 است اما کاهش دما در سال مذکور نسبت به سال قبل مانعی در جهت افزایش پوشش گیاهی مراتع در سال 2007 بوده است. بررسی ها نشان می دهد روند تغییرات پوشش گیاهی مراتع از سال 2000 تا 2006 سیرصعودی داشته و از سال 2006 به بعد سیر نزولی داشته است، اما بطور کلی درصد پوشش گیاهی مراتع در سال 2011 از سال 2000 بیشتر است. نتایج نشان داد بالاترین درصد شاخص تفاضلی نرمال شده مراتع به ترتیب مربوط به طالقان، ساوجبلاغ، کرج، اشتهارد و نظرآباد است. بر اساس مدل بدست آمده رطوبت نسبی اردیبهشت و اسفند، بارندگی اردیبهشت، دمای بهمن و اسفند با ضریب مثبت و دمای دی، اردیبهشت، آبان و رطوبت نسبی آذر، با ضریب منفی، قابلیت پیش بینی تغییرات پوشش گیاهی مراتع استان البرز را دارد.

کلیدواژه ها:

پوشش گیاهی مراتع ، عوامل اقلیمی ، استان البرز ، تصاویر ماهواره ای ، تغییرات اقلیمی