امکان سنجی مهندسی متابولیت های ثانویه در گیاه فندق Corylus avellana

فندق بانام علمی Corylus avellana درختچه ای است به ارتفاع تقریبی دو متر که در نواحی با شرایط مساعد تا ارتفاع شش متر نیز دیده می شود . براساس آخرین تحقیقات سیتو ژنتیکی مشخص گردیده است که فندق داری سه مرکز تنوع جدا از هم ایران، مدیترانه و ترکیه است که در ایران این رویشگاه های طبیعی شامل مناطق شمال و شمال غربی کشور بوده که بسیاری از ارقام فندق نیز بومی ایران می باشند . فندق از دیر باز به ع نوان خشکباری با ارزش غذائی بالا محسوب گردیده و در حال حاضر نیز با توجه به دارای بودن 60 % روغن در بذر، عناصرمعدنی، طعم و بوی ملایم در صنایع غذائی، عطر سازی و نقاشی بطورگسترده ای مورد استفاده قرار می گیرد. تحقیقات انجام گرفته در سال 2008 مشخص ساخت که برگها وپوسته های اطراف بذر فندق حاوی ماده ای باارزش داروئی بالا با نام عمومیTaxoid متعلق به گروه آلکالوئیدهایDiterpenoid است. این ماده منع کننده تقسیم میتوز بوده و از پلی مریزاسیون پروتئین های توبولین جلوگیری به عمل آورده و سلول تیمار شده با آن توانایی گذار از مرحله تلوفاز به آنافاز را نخواهد داشت. با توجه به خصوصیت فوق از Taxoid ها بطور گسترده ای در درمان عمومی سرطان ها استفاده می گردد . این ماده در سال 1967توسط Wall , Mansukh C.wani از برگ های درخت سرخدار Taxus brevifolia استخراج گردید. با توجه به ارزش تج اری بسیار بالای این دارو تحقیقات گسترده ای به منظور تولید و استخراج هرچه بیشتر این ماده طی سال های اخیر روی گیاه سرخدار صورت گرفته است. نتایج بدست آمده بدلایل مختلفی ازجمله رشد بسیار کند سرخدار، پروسه طولانی جوانه زدن بذرها درشرایط طبیعی و عدم موفقیت تکن یک های کشت بافت در تولید جنین سوماتیک از این گیاه امکان استفاده از مهندسی ژنتیک را در این گیاه محدود نموده است

کلیدواژه ها:

تاکسول ، متابولیت های ثانویه ، فندق ، دی ترپنوئید