کاربرد مدل HEC6 در پیش بینی وضعیت رسوبگذاری و فرسایش و برآورد میزان رسوب(مطالعه موردی مخزن سد انحرافی حمیدیه)

رودخانه ها یکی از اصلی ترین منابع آب کشاورزی می باشند . در استفاده از این منابع، مشکلات فراوانی وجود دارد؛ از جمله : 1 – یکسان نبودن دبی در طول ایام سال و متغیر بودن سطح آنها . 2 – رسوباتی که رودخانه ها با خود حمل کرده و در پائین دست بر جای می گذارند . رسوبات موجود در رودخانه در کلیه مراحل فرسایش، انتقال و رسوبگذاری خسارات متعددی را وارد می سازند. با پیش بینی و اجرای تمهیداتی می توان خسارات وارده از جانب فرآیندهای یاد شده را کاهش داد. مدل Hec6 یکی از مدلهای ششگانه Hec بوده که به بررسی مسئله رسوب در رودخانه ها و مخازن می پردازد. این برنامه مدلی کاربردی و نسبتاً دقیق بوده و نتایج آن با واقعیت سازگاری بیشتری نشان می دهد . در اینجا با توجه به مسئله احتمال رسوبگذاری درمخزن سد حمیدیه از این مدل استفاده گردیده است . در این تحقیق بازه بین سد انحرافی حمیدیه و آبگیر شهید چمران مدل شده است . پس از اجرای مدل، نتایج آن به صورت مقطع به مقطع شامل اطلاعات مفیدی نظیر تغییر ارتفاع بستر، سرعت به ازای دبیهای مختلف جریان در هر مقطع، میزان و نوع رسوبات منتقل شده، راندمان تله اندازی به ازای تک تک کلاسهای ذرات رسوب و به مدت تعیین شده، نتیجه شده است . نتیجه اینکه در مقاطع بالادست آبگیر چمران، رسوبگذاری قابل توجهی اتفاق نیفتاده، ولی در مقاطع بین آبگیر شهید چمران و سد انحرافی حمیدیه، رسوبگذاری بیشتر مشهود است. شایان ذکر است که نتایج یاد شده مربوط به نتایج بدست آمده، پس از گذشت 5 سال آبی می باشد . طبق نتایج حاصل شده میزان رسوبگذاری در بازه یاد شده مشکلی را برای آبگیرهای شهید چمران و آزادگان بوجود نمی آورد. مشکلی که در سالهای پنجم به بعد انتظار می رود خود را نشان دهد، سرریز کردن از بستر رودخانه و جاری شدن سیل در مناطق اطراف رودخانه در بعضی مقاطع است . این مشکل به دلیل یشنهادات و تمهیداتی برای لایروبی دوره ای در مقاطعی ÷ بالا آمدن بستر رودخانه به جهت رسوبگذاری مداوم است . در مشخص آورده شده است؛ زیرا رودخانه به طور طبیعی قادر به لایروبی بستر در دوره های بهره برداری نمی باشد.