ارزبابی ویژگی های سطح خاک برای تعیین وضعیت مرتع

برای تعیین وضعیت مرتع، دو منطقه بوته زار (shnbland) و علفزار (Grassland) در مراتع پارک ملی گلستان انتخاب شد. در هر یک از مناطق رویشی، منطقه کلید، بحرانی و مرجع انتخاب گردید. 5 ترانسکت 100 متری در هر یک از مناطق قرار داده شد و در هر یک از ترانسکت ها تعداد 10 پلات یک متر مربعی قرار داده شد. در مجموع در هر یک از مناطق رویشی تعداد 150 عدد پلات قرار داده شد. در هر یک از پلات ها شاخص های ویژگی های سطح خاک یادداشت برداری گردید. این فاکتورها عبارتند از: 1-پوشش سطح خاک مانع از اثرات تخریبی قطرات باران (6-1 طبقه) 2- پوشش سطح خاک مانع از اثر تخریبی خاک توسط جریان سطحی (6-1 طبقه) 3-شکنندگی سله سطح خاک (4-1 طبقه) 4-پوشش کریپتوگام (4-1 طبقه) 5- اشکال فرسایش (4-1 طبقه) 6- مواد فرسایش یافته (4-1 طبقه) 7- پوشش لاشبرگ (6-1 طبقه) 8- پستی و بلندی های کوچک سطح خاک (5-1 طبقه) 9- طبیعت سطح خاک (5-1 طبقه) 10- آزمایش مقاومت سله در شرایط مرطوب (تست اسلاک 4-1 طبقه) 11- بافت خاک (4-1 طبقه) در مرحله بعدی، وضعیت سطح خاک در سه مشخصه اصلی پایداری (Stability)، نفوذ (Infiltration) و چرخه مواد غذایی (Nutrition cycling) می باشند که مشخصه های فرعی در این سه گروه قرار می گیرند. مقادیر مربوط به هر مشخصه فرعی در هر یک از سه گروه اصلی جمع شد و عدد بدست آمده، به عنوان معیار وضعیت کوادراتها یا وضعیت مرتع مورد استفاده قرار گرفت. نتایج بدست آمده نشان می دهد که مقادیر مربوط به پایداری خاک، نفوذ و چرخه مواد غذایی در مناطق بحرانی کمتر از سایر مناطق می باشد که نشان دهنده تخریب بیشتر سطح خاک و عملکرد پایین مراتع در این منطقه می باشد. در مراتع منطقه مرجع، مقادیر سه مشخصه اصلی دارای بیشترین مقدار بوده و دارای بیشترین عملکرد (Function) می باشند.

کلیدواژه ها:

منطقه بحرانی ، منطقه کلید ، منطقه مرجع ، وضعیت مرتع ، ویژگی های سطح خاک ، پارک ملی گستان