مروری بر وضعیت کنترل کیفی دستگاه های رادیولوژی تشخیصی در سطح کشور ایران

زمینه و هدف: امروزه به دلیل اهمیت بسیار بالای دستگاه های رادیولوژی در زمینه تشخیص، استفاده از آن ها نیز گسترش یافته است.بنابراین برنامه های کنترل کیفیت (quality control) یا تضمین کیفیت (quality assurance) در مراکز رادیولوژی به منظور جلوگیری از پرتوگیری غیر ضروری مردم، اهمیت بسیار بالایی دارد، زیرا باعث کاهش دوز جذبی و افزایش کیفیت تصویر می شود. لذا هدف مطالعه حاضر ارزیابی وضعیت کنترل کیفی دستگاه های رادیولوژی تشخیصی در سطح کشور ایران است مواد و روش ها: موتور های جستجو و پایگاه های اطلاعاتی scholar, -google PubMed, SID, Google جستجو شدند. تعداد 65 مقاله در جستجوی اولیه بازیابی شد و بعد از حذف مقالات تکراری، غیر مرتبط وقدیمی تعداد 11 مقاله در زمینه ی کنترل کیفی دستگاه های رادیولوژی در محدوده زمانی 2011 تا 2018 جهت بررسی نهایی انتخاب شدند.نتایج: پس از مرور کامل مقالات مرتبط با کنترل کیفی سیستم های رادیوگرافی، بهترین وضعیت متعلق به استان کردستان و سیتان و بلوچستان بود که در این استان ها آیتم های صحت ولتاژ، صحت زمان، تکرارپذیری صحت، تکرار پذیری زمان و تکرار پذیری خروجی کاملا در محدوده ی قابل قبول بود. و بدترین وضعیت صحت ولتاژ، تکرارپذیری ولتاژ و تکرارپذیری زمان مربوط به استان لرستان، بدترین وضعیت صحت زمان مربوط به استان گلستان و بدترین وضعیت تکرار پذیری خروجی مربوط به مشهد بود.آیتم هایی مانند خطی بودن خروجی نسبت به mAs و ضخامت لایه نیم جذب و تطابق فیلد نوری و تابشی و عمود بودن میدان تابش به دلیل اینکه در اکثر مقالات وجود نداشتند نتایج حاصل ذکر نشد. نتیجه گیری: با توجه به مرور کامل مقالات و اینکه هنوز در بسیاری از شهرها و استان های کشور، این موضوع مهم پژوهشی که با سلامت جامعه ارتباط مستقیم دارد، مد نظر نبوده و کاری صورت نگرفته است نتیجه می گیریم که موضوع کنترل کیفی در کشور ما یا جدی گرفته نشده و یا اینکه فقط در حد رفع تکلیف و در زمان تمدید مجوزهای مراکز پرتوی انجام می شود و لذا توصیه می شود که تمامی دانشگاه های کشور و علی الخصوص واحدهای فیزیک بهداشت کل دانشگاه ها اهتمام ویژه ای به این امر خطیر داشته باشند تا از سویی بیماران و کارکنان به لحاظ ایمنی پرتوی وضعیت مطلوب و مورد تاییدی داشته باشند و از سوی دیگر نسل آینده ی جامعه نیز از خطر عوارض ژنتیکی ناشی از پرتوها ایمن باشند

کلیدواژه ها:

کنترل کیفی ، رادیولوژی تشخیصی ، ایران