شاخص های سنجش سرمایه اجتماعی؛ بررسی تجارب ایران و جهان

سرمایه اجتماعی به عنوان یک دیدگاه نظری غنی برای درک و پیش بینی هنجارها و روابط اجتماعی تعبیه شده در ساختارهای اجتماعی جوامع مقبولیت گسترده ای به دست آورده است. سرمایه اجتماعی آن الگوهای روابط اجتماعی است که مردم را قادر به اقدام هماهنگ برای رسیدن به اهداف مورد نظر می نماید. مفهوم سرمایه اجتماعی در پژوهش های مختلف به عنوان موضوعی کلیدی در تقویت و تضعیف جوامع در طول زمان تعریف شده است. در حالی که در تعاریف سرمایه اجتماعی در سطحی کلی ثبات بالایی وجود دارد، شامل هنجارها و ابعادی که آن در برمیگیرد، در سطحی عملیاتی تفاسیر از آنچه که سرمایه اجتماعی هست و نیست، متنوع می باشند. در همین ارتباط، روش هایی که برای سنجش سرمایه اجتماعی استفاده شدند متفاوت هستند که تنوع تفاسیر آن را منعکس می کنند. بطور کلی شاخص های تعریف و سنجش سرمایه اجتماعی از پژوهشی به پژوهش دیگر تا حدودی متفاوت می باشد. این نوشتار در تلاش است با بررسی تجارب ایران و جهان در زمینه سنجش سرمایه اجتماعی، در چارچوبی مقایسه ای به شناخت شاخص های سنجش سرمایه اجتماعی بپردازد. با استفاده از تحلیل محتوای پژوهش های صورت گرفته در ایران و هم چنین تجارب کشورهای مختلف، معیارهای سنجش سرمایه اجتماعی استخراج می گردد تا چارچوب مقایسه ای شکل گیرد. در نهایت بررسی تجارب ایران و جهان نشان می دهد که در پژوهش های صورت گرفته در ایران، معیار اعتماد و در پژوهش های جهانی معیارهای اعتماد و عضویت در گروه بیشترین سهم را در سنجش سرمایه اجتماعی دارا بوده اند.

کلیدواژه ها:

سنجش سرمایه اجتماعی ، معیارهای سرمایه اجتماعی ، اعتماد ، عضویت در گروه ، شبکه