ارزیابی پوشش گیاهی خاکریزی های سیلاب گیر و غیر سیلاب گیر آبخوان بیرجند

خاکریزها جزء لاینفک غالب سیستم های پخش سیلاب می باشند و به دلیل مجاورت با کانال های پخش که وظیفه انتقال سیلاب به عرصه پخش از احداث سازه های مکانیکی پخش سیلاب گیاهان مرتعی استقرار خود را بر خاکریزها آغاز می نمایند. مقایسه پوشش گیاهی در خاکریزهای سیلاب گیر و غیر سیلابگیر می تواند برای بررسی تاثیر سیلاب در آبخوان هایی که به دلایل مختلف مانند خشکسالی حجم سیلاب ورودیشان اندک است. روش قابل استنادی باشد چرا که فقط این بخش از سیستم های پخش سیلاب که در مجاورت کانال های پخش هستند تحت تاثیر مستقیم سیلاب قرار می گیرند./ این مطالعه با همین هدف در واحد پخش سیلاب بهدان واقع در عرصه آبخوان بیرجند (استان خراسان جنوبی) که در سال 1375 تاسیس شده و تاکنون به دلیل خشکسالی و احداث سازه های آبخیزداری در بالادست حوضه، سیلاب های معدود (به طور متوسط هر سه سال یک بار) و کم حجمی داشته است در سال آبی 1389-90 انجام گرفت. پارامترهای درصد پوشش و تولید گونه های مرتعی و تراکم با استقرار ترانسکت های تصادفی 100 متری (2ترانکست برای هر موقعیت) در طول خاکریز و پلات های 2*2 متر مربعی با توجه به پوشش بوته ای پراکنده به فاصله 10 متراز یکدیگر در هریک از موقعیت ها بررسی گردید. نتایج نشان داد با وجود اینکه دامنه خاکریز سیلابگیر نسبت به خاکریز غیر سیلابگیر تحت بوته کنی شدید و مکرر بوده است. توانسته است با درصد پوشش وتولید گیاهی خاکریز غیر سیلابگیر که بوته کنی نشده است رقابت کرده و با اختلاف کمی خود را به حد آن برساند. این اختلاف در پارامتر تولید حدود 3 کیلوگرم در هکتار و در پارامتر درصد تاج پوشش حدود ½ درصد می باشد که تاثیر مثبت سیلاب بر پارامترهای رشد و تولید پوشش گیاهی مناطق تحت تاثیر سیلاب را نشان می دهد.

کلیدواژه ها:

بوته کنی ، تاج پوشش ، تراکم ، تولید ، خراسان جنوبی ، رقابت ، سیلاب