استفاده از آب سیلاب جهت بهبود خصوصیات کمی وکیفی خاک و پوشش گیاهی مطالعه موردی- جهان آباد تربت جام

به منظور بررسی تاثیر عملیات پخش سیلاب در منطقه جهان آباد شهرستان تربت جام بر خصوصیات خاک و پوشش گیاهی، نمونه برداری از خاک و پوشش گیاهی در دو منطقه پخش سیلاب و منطقه شاهد انجام شد. نتایج این بررسی نشان داد که عملیات پخش سیلاب باعث تغییر در ترکیب پوشش گیاهی در منطقه گردیده و استقرار گونه های جدید و تا حدودی خوشخوراک و همچنین افزایش تولید علوفه گیاهان علفی را نسبت به منطقه شاهد در بر داشته است. کل ترکیب گونه ای منطقه تحت تاثیر پخش سیلاب قرار گرفت، به طوری که درصد تاج پوشش بعضی از گونه های گیاهی با پخش سیلاب همانند: گز، چمن زنده زا، گندمیان و کمای بیابان افزایش یافت. افزایش هدایت الکتریکی، کلسیم و منیزیم، سدیم، نسبت جذبی سدیم و درصد آهک و سیلت و نیز کاهش معنی دار درصد شن از مهمترین نتایج مطالعات خاکشناسی این منطقه بود. کاهش میزان شن و افزایش سیلت باعث تغییر بافت خاک از سبک به سنگین گردید که باعث افزایش رطوبت خاک درعرصه شد. در مقابل، افزایش میزان سدیم و نسبت جذبی سدیم و هدایت الکتریکی سبب افزایش شوری خاک گردید. همچنین دربرخی مناطق عرصه، خاک مستعد فرسایش های بادی شد. بر اساس برآورد انجام شده قبل از پخش سیلاب وضعیت مرتع خیلی فقیر و گرایش آن منفی بود و به این دلیل بهره برداری از مرتع قابل توصیه نبود. لیکن، این بررسی نشان داد با انجام برخی تدابیر مدیریتی، عرصه نه تنها قابلیت چرای سبک بلکه حتی کشت اقتصادی برخی از گونه های دارویی همانند آویشن و نیز پسته کاری را خواهد داشت.

کلیدواژه ها:

اقدامات اصلاحی ، پخش سیلاب ، پوشش گیاهی ، ، جهان آباد تربت جام ، خصوصیات خاک ، مرتع