تنوع ارقام انگور در ایران عاملی برای بقا و امکان تولید ارگانیک انگور

در ایران بیش از 800 ژنوتیپ انگور بومی شناسایی شده است. این ژنوتیپها در نواحی مختلف ایران پراکنده بوده و عمدتا متعلق به گونهV. vinifera Lهستند. گونه هایSylvestris و Labrusca در شمال و غرب ایران به صورت خودرو وجود دارند. در بین این ژنوتیپها تنوع بسیار زیادی از نظر تحمل انواع تنشهای زنده و غیر زنده وجود دارد که عاملی برای بقا وامکان تولید محصول در شرایط نامساعد می باشد. در بررسی تعدادی از این ژنوتیپها تحمل به تنشهای نظیر انواع بیماریها و برخی آفات و شرایط نامساعد خاک نظیر آهک بالای خاک و همچنین سرمای زمستانه لزوم استفاده از انواع سموم قارچ کش، حشره کش و استفاده از کودهای شیمیایی را جهت مقابله با عوامل خسارت زا منتفی می سازد. تحمل اکثر ژنوتیپهای گونه وینیفرا به آهک بالای خاک سبب شده است که این ارقام در اکثر مناطق ایران که عمدتاً دارای خاکهای آهکی هستند، سازگاری پیدا کرده و امکان کشت و پرورش پیدا کنند و نیازی به استفاده از کودهای حاوی آهن نداشته باشند. عدم نیاز به استفاده از کودهای حاوی نیترات در اکثر ارقام انگور تجمع نیترات در میوه های انگور را به حداقل ممکن کاهش داده است. تحمل به سرما و بیماری سفیدک دروغی و حقیقی در گونه لابروسکا عاملی برای رشد و تولید محصول سالم این گونه انگور در شرایط رطوبت بالای هوا در تابستان و سرمای زیاد در زمستان، در نواحی شمال ایران می باشد. تحمل بسیار بالای گونه های وحشی انگور نظیر گونه سیلوستریس و تک جنسه بودن گلهای آن در جنگلهای غرب ایران منبع ژنتیکی غنی را برای انجام پروژه های اصلاحی انگور جهت تولید ارقام جدید برای تولید محصول ارگانیک مهیا ساخته است. اگر چه در بین ژنوتیپهای گونه وینیفیرا تحمل به سرما کمتر وجود دارد ولی مطالعات نشان داده است که اختلافات فاحشی بین ژنوتیپهای این گونه از نظر تحمل سرما، تنشهای خشکی، تحمل بیماریها، آفات و ... وجود دارد. وجود این تنوع ژنتیکی سبب شده است که برخی ارقام با آدابته شدن در شرایط خاص و تطبیق با آن شرایط به صورت بومی منطقه ای درآمده و عمدتاً در نام گذاریها، اسامی محلی خاصی برای آن ژنوتیپها بکار برده می شوند.

کلیدواژه ها:

انگور ارگانیک ، تنوع ژنتیکی ، تنشهای زنده و غیر زنده