بررسی جایگاه متقابل ورزش و تلویزیون بر اساس تحلیل اسناد با تاکید بر توسعه و اولویت بندی مولفه های ورزش

مطالعات اسنادی یکی از روش هایی است که می توان اطلاعات موجود را از مدارک مختلف استخراج کرد و از آن در مسیر پژوهش بهرهبرد. در سطح کلان و در مسیر تدوین اهداف و برنامه ها؛ شناسایی و تحلیل هر یک از مفاهیم مرتبط با نقش رسانه در توسعه هریک ازچهار مولفه اصلی ورزش (ورزش حرفه ای، ورزش قهرمانی، ورزش همگانی و تفریحی و ورزش تعلیم و تربیتی) اهمیت دارد زیرا می توانددر درک ارتباط ورزش و تلویزیون از نگاه برنامه ریزی در ورزش و برنامه سازی در تلویزیون راهگشا باشد و مشخص کننده جهت گیریرسانه ای نسبت به ورزش و بالعکس باشد. از این رو در این پژوهش به مطالعه اسناد و برنامه های توسعه ورزش در سطح کلان پرداختهمی شود. گردآوری داده ها از طریق بررسی اسناد و مدارک مرتبط و در دو بخش: 1) جایگاه تلویزیون در اسناد برنامه ای ورزش و 2)جایگاه ورزش در اسناد فرادستی تلویزیون انجام شده است. در بخش اول اسناد و مصوبات قانونی که در ذیل به نام آن ها اشاره می گردد،مورد بررسی قرار گرفتند و کلیه مفاهیم و عبارات مرتبط با رسانه و نقش تلویزیون در آن حوزه یا رشته ورزشی ، استخراج و کدگذاریگردید. در بخش دوم به همین ترتیب به بررسی و واکاوی اسناد مرتبط با ورزش و توسعه هر یک از مولفههای اصلی ورزش، در سیاست-گذاری های محتوایی، خط مشی، اصول برنامهسازی و ضوابط برنامه سازی در تلویزیون پرداخته شد. این بخش به منظور شناساییمصادیق توجه به توسعه ورزش در اسناد تلویزیونی انجام شد. پس از تکمیل بررسی ها، کدهای ثبت شده بر اساس مولفه های ورزش،شمارش و تفکیک شدند.مهم ترین اسناد مورد بررسی شامل:DocA. قانون برنامه پنج ساله پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران (1394-1390)DocB سند توسعه بخش تربیت بدنی و ورزش کشور در برنامه چهارم اجتماعی اقتصادی و فرهنگی (1388-1384) معاونت برنامه ریزی راهبردی مرکز ملی مدیریت و توسعه ورزش کشورDocC سیاست ها و اولویت های فرهنگی سازمان تربیت بدنی (شورای عالی انقلاب فرهنگی)DocD سیاست ها و راهبردهای ارتقای سلامت زنان (مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی)DocE آیین نامه کمیسیون ورزش های همگانی کمیته ملی المپیک جمهوری اسلامی ایرانDocF اساسنامه فدراسیون های آماتوری جمهوری اسلامی ایرانDocG آیین نامه مالی و معاملاتی فدراسیون های آماتوری جمهوری اسلامی ایرانDocH چارچوب و دستورالعمل نحوه تدوین برنامه پنج ساله باشگاه های فرهنگی – ورزشی کشور منطبق با نظام جامع توسعه ورزشکشور هم راستا با برنامه چهارم توسعهDocI سند نظام جامع توسعه تربیت بدنی و ورزش کشورDocJ بازتدوین ضوابط و رویه های اجرایی تولید، تامین و پخش صدا و سیماDocK مجموعه قوانین و مقررات برنامه سازی صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایرانDocL اهداف، محورها، اولویت ها و سیاست های تولید، تامین و پخش سازمان صدا و سیماDocM سند افق رسانه ملی (جدول در متن مقاله اصلی) نتایج نشان داد تلویزیون در تدوین اهداف و محور های پخش، ورزش همگانی و توسعه فعالیت بدنی را در اولویت قرار می دهد، این مطلبگویای اهمیت و توجه تلویزیون به مقوله ورزش مشارکتی به ویژه ورزش همگانی و تفریحی است که این نتیجه مغایر با پیشینه پژوهشوعملکرد تلویزیون در این زمینه است (عرب نرمی، 1394؛ قاسمی، کشکر، 1389 ؛ قاسمی و کرمی، 1392، قیامی راد، 1387) همچنینبررسی اسناد ورزش نشان می دهد که سازمانهای متعدد و مختلف ورزشی در برنامه های راهبردی خود به تلویزیون به عنوان یک عاملتوسعه نپرداخته اند.

کلیدواژه ها:

ورزش ، تلویزیون ، تحلیل اسناد ، مولفه های ورزش