مقایسه نمایش ورزش زنان و مردان در سریال های ترکیه و ایران

سریالهای ماهواره ای با سعی در تغییر آداب و رسوم و شیوه زندگی افراد جامعه بویژه از طریق زنان رفتار و نگرش جامعه را مورد هدف قرار داده اند. در این میان نمایش فیلمها و سریالهای ترکیه ای ماهواره در بین خانواده های ایرانی محبوبیت بسیاری یافته است. مقوله ورزش در اکثر فیلمهای ترکیه ای مورد توجه بوده است. هدف این تحقیق مقایسه نقش زنان در نمایش ورزش در فیلمهای ترکیه و ایران است. روش انجام این تحقیق، روش تحلیل محتوای فیلمهای پر بیننده ترکیه و ایران در بازه زمانی سالهای 2015 تا 2019 بود که در مدت دو ماه اسفند و فروردین مورد توجه قرار داشتند. در مجموع تعداد 12 سریال پرطرفدار از دو کشور در این تحقیق مورد بررسی قرار گرفت به این ترتیب تعداد 360 سکانس که دارای سوژه های ورزشی بودند، مورد بررسی قرار گرفتند. ابزار اندازه گیری تحقیق برگه های کدگذاری بود.یافته های تحقیق نشان داد که از 1400 سکانس بررسی شده در فیلمهای ترکیه و ایران، 162 سکانس مربوط به زنان و مردان در ورزش بوده است در حالیکه در فیلمهای ایرانی تنها 64 سکانس در این خصوص وجود داشت. در فیلمهای ترک 80 مورد زن در مقابل 82 مورد مرد و در فیلمهای ایرانی 18 مورد زن در مقابل 46 مورد مرد به عنوان سوژه ورزش و یا همراه با سوژه ورزش نمایش داده شده اند. این در حالی است که در فیلمهای ترکیه زنانی که سوژه ورزش بوده اند دارای تناسب اندام و با لباس ورزشی در صحنه های فیلم حضور داشتند ولی در فیلمهای ایرانی، زنان کمتر در حال انجام فعالیت ورزشی نمایش داده شده اند و بیشتر در کنار سوژه های ورزشی از قبیل مردان ورزشکار و یا در حال تماشای رویدادهای ورزشی حضور داشته اند. طبق نظریه یادگیری اجتماعی بندورا 1977 مردم با مشاهده کردن رفتار دیگران و پیامدهای آن رفتارها میتوانند یاد بگیرند. بر این اساس، فیلمهای تلویزیونی که روزانه توجه بسیاری از مردم جامعه را به خود جلب می کنند، نقش مهمی در تغییر رفتار اجتماعی مردم جامعه دارند. روند رو به رشد تماشاچیان فیلمهای ترکیه در ایران نشان دهنده جذابیتهای بصری و سناریوهای متفاوت از فیلمهای ایرانی است. در فیلمهای ترکیه به موضوع ورزش و تناسب اندام اهمیت قابل توجهی داده شده است و این موضوعی است که در فیلمهای ایرانی در الویت توجه قرار ندارند. در فیلمهای ترکیه زنان و مردان بدون سوگیری جنسیتی در ورزش نمایش داده می شوند؛ در حالیکه در فیلمهای ایرانی نه تنها مقوله ورزش در الویت فیلمسازان قرار ندارد و در مقایسه با فیلمهای ترکی کمتر به آن توجه شده است، زنان در مقایسه با مردان نقش منفعلی در فعالیتهای ورزشی دارند و به ندرت زنان در حال ورزش نمایش داده می شوند و بیشتر به شکلی منفعل در فضای ورزش قرار دارند. این امر بر نگرش اجتماعی جامعه ایرانی بر ورزش زنان می تواند اثرگذار باشد و از آنجا که مردم در ایران کمتر شاهد نمایش زنان ورزشکار در تولیدات رسانه ای و خصوصا فیلمها هستند، قابل انتظار است که ورزشکاران زن در نگرش جامعه مغفول بمانند و از جایگاه مناسبی برخوردار نباشند. پیشنهاد می شود مسئولین و تولیدکنندگان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران بر برنامه ریزی فرهنگی بر نمایش مطلوب ورزشکاران زن به عنوان یک ضرورت و شرط ساخت فیلمهای ملی توجه کنند.

کلیدواژه ها:

ورزش ، زن ، فیلم ، ترکیه ، ایران