بررسی امکان ایجاد پایه های مقاوم سیب زمینی به بیماری خال سیاه از طریق ریز ازیادی

جهت جداسازی و خالص سازی قارچ عامل بیماری خال سیاه از محیط های کشت WA و PDA استفاده و تکثیر و تهیه عصاره قارچ با استفاده از کشت مایع MS (MuraShige&Skoog) انجام شد. غده های سالم از دو رقم مارفوناوآگریا انتخاب و جهت تحریک رشد جوانه ها با محلول GA3 آغشته شده و در تاریکی مطلق و دمای c °20-18 مدت دو هفته در ژرمیناتور نگهداری شدند. در شرایط سترون جوانه ها و گیاهچه های حاصل از کشت مربستم به قطعاتی به طول 5 تا 7 میلی متر تقسیم و قطعات جوانه ها و گیاهچه ها(دورریزنمونه) به ارلن های حاوی محیط کشت های (MS) و نیچ ونیچ منتقل و ظروف کاشت به داخل ژرمیناتوری با دمای c °20-18 و دوره نوری 14 ساعته با نور کافی از لامپ های فلورسنت منتقل شدند. تیمارهای مورد بررسی شامل نوع رقم درد و سطح ( مارفونا و آگریا)، غلظت عصاره قارچ در سه سطح (کم، متوسط، زیاد و آب مقطر سترون (کنترل) و نوع محیط کشت در دو سطح (MSو نیچ ونیچ) در قالب آزمایش فاکتوریل اجرا شد. گیاهچه های تولیدی (به طول 5-4 سانتیمتر) پس از 4 هفته به گلدان های حاوی پیت خزه ای در گلخانه منتقل و 70 تا 80 روز بعد ریزغده ها برداشت شدند. داده های حاصل از تجزیه واریانس حاکی از این است که اثر رقم و اثر متقابل رقم × عصاره قارچ در سطح پنج درصد معنی دار شده است و اثر عصاره قارچ بر تولید تعداد گیاهچه از قطعات جوانه در سطح یک درصد معنی دار شد. هیچکدام از اثرات متقابل رقم × محیط کشت، رقم × عصاره قارچ، محیط کشت × عصاره قارچ و نیز اثر متقابل سه جانبه رقم × محیط کشت × عصاره قارچ اختلاف معنی دار نشان ندادند. در مجموع در تیمار شاهد و تیماری که غلظت کم عصاره قارچ به کار گرفته شده بود رقم مارفوناریزغده بیشتری نسبت به رقم آگریا تولید نمود و با غلظت متوسط عصاره قارچ رقم آگریا خیلی کم (متوسط تولید 0.5 غده در هر گیاهچه) تولید غده نمود که آزمون های بعدی نیز نشان داد که این تعداد کم ریزغده هم به این بیماری آلوده اند. واریانس داده ها نشان داد که اثر رقم و غلظت عصاره قارچ در تولید میزان ریزغده در سطح 1% معنی دار شده است. در بررسی اثرات متقابل پارامترهای مورد بررسی فقط اثر متقابل رقم × عصاره قارچ اختلاف معنی دار در سطح 1% نشان داده است و اثرات متقابل دیگر (رقم × محیط کشت، محیط کشت × عصاره قارچ و رقم × محیط کاشت × عصاره قارچ) در سطح 5% معنی دار نشد.

کلیدواژه ها:

سیب زمینی ، کشت بافت ، عصاره قارچ ، مقاومت ، ریز غده ، کلتوتریکوم