بررسی اثرات سطوح مختلف ماده جهش زای سدیم آزید روی برخی صفات جوانه زنی و فیزیولوژیکی پیازهای بومی ایران در محیط شور و غیر شور

پیاز یکی از قدیمی ترین گیاهان زراعی بوده که در نقاط مختلف کشور کشت و کار می گردد. به منظور بررسی اثر ماده جهش زای سدیم آزید بر خصوصیات جوانه زنی وفیزیولوژیکی پیازهای بومی ایران در شرایط شور و غیرشور آزمایشاتی در مرکز تحقیقات کشاورزی ومنابع طبیعی اصفهان انجام پذیرفت. این مطالعات در سطح آزمایشگاه در قالب طرح فاکتوریل در پایه ی کاملا تصادفی با 5 تکرار مورد بررسی قرار گرفت. در این تحقیق ژنوتیپ های مورد آزمون شامل سفید کاشان، درچه اصفهان، هرسین و سفید قم مورد مطالعه قرار گرفت. پس از ضدعفونی و کشت در پتری دیش صفات جوانه زنی از قبیل: سرعت جوانه زنی، درصد جوانه زنی و صفات فیزیولوژیکی همچون: طول ساقه چه، طول ریشه چه، کلروفیل a، کلروفیل b اندازه گیری و محاسبه گردید. نتایج تجزیه واریانس صفات مورد مطالعه نشان داد که اثرات شوری، جمعیت، ماده جهش زا در سطح یک درصد معنی دار است. با اعمال شوری طول ساقه چه از 4.80 سانتی متر در محیط غیرشور تا 2.30 سانتی متر در محیط شور کاهشی بوده است همچنین با افزایش غلظت ماده جهش زا طول ساقه چه از 4.91 سانتی متر در غلظت صفر تا 3.70 در غلظت 0.3 درصد کاهشی بوده است. و با اعمال شوری میزان کلروفیل a از 0.072 میکروگرم بر گرم وزن تر در محیط غیر شور تا 0.050 میکروگرم بر گرم وزن تر در محیط شور روند کاهشی داشته است و با افزایش غلظت ماده جهش زا میزان کلروفیلa از 0.073 میکروگرم بر گرم وزن تر در غلظت صفر تا 0.043 میکروگرم بر گرم وزن تر در غلظت 0.7 کاهش یافته است. نتایج نشان داد که شوری و ماده جهش زا باعث کاهش در همه صفت های جوانه زنی و فیزیولوژیکی مورد مطالعه گردیده است و با افزایش سطح شوری و غلظت ماده جهش زا روند کاهش در صفات افزایش یافته است.

کلیدواژه ها:

پیاز ، ماده جهش زای سدیم آزید ، محیط شور ، صفات جوانه زنی ، صفات فیزیولوژیکی ، ژنوتیپ