اثر تنش خشکی بر برخی شاخص های فیزیولژیک در سه رقم پیاز(Allium cepa)

تنش خشکی یکی از معمول ترین محدودکننده های موثر بر رشد و تولید مواد آلی در گیاهان است که باعث تغییرات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی شدیدی در آن ها می شود. به منظور بررسی اثر تنش خشکی روی پارامترهای رشدی و تغییرات برخی مواد متابولیکی در سه رقم پیاز سفید کاشان، قرمز آذرشهر و سوئیت اسپنیش، آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در شرایطی گلخانه مورد بررسی قرار گرفت. تیمارهای تنش خشکی عبارت بودند از شاهد (0.3بار)، 0.5، 1 و 2 بار. در طی اعمال تنش ارتفاع بوته، تعداد برگ، وزن تر و خشک برگ و غده و نیز ده هفته پس از اعمال تنش پرولین، قند و کلروفیل برگ اندازه گیری شدند. نتایج نشان داد که با افزایش سطح تنش از ارتفاع بوته، تعداد برگ، وزن تر و خشک برگ و غده کاسته شده است، به طوری که از نظر همه صفات بیشترین مقدار در تنش 0.3 بار و کمترین آن در تنش 2 بار حاصل شد همچنین رقم سوییت اسپنیش، سفید کاشان و قرمز آذرشهر به ترتیب بیشترین مقدار پارامترهای رشدی را نشان دادند. تحت شرایط تنش بیشترین و کمترین مقدار پرولین برگ به ترتیب مربوط به رقم سفید کاشان و قرمز آذرشهر بود. اثرمتقابل نیز نشان داد که تیمار2 بار سفید کاشان بیشترین مقدار پرولین را داشته است و کمترین آن در تیمار شاهد قرمز آذرشهر مشاهده گردید. ارقام سفید کاشان، قرمز آذرشهر و سوییت اسپنیش به ترتیب بیشترین و کمترین مقدار کلروفیل a،b و کل را دارا بودند. در بررسی اثر متقابل کلروفیل b نیز مشخص شد که بیشترین مقدار آن مربوط به تیمار 0.3 بار سفید کاشان و کمترین مقدار آن مربوط به تیمار2 بار قرمز آذرشهر بود. با افزایش شدت تنش بر مقدار قندهای محلول کل افزوده گردید. با توجه به نتایج این تحقیق به نظر می رسد که افزایش سنتزپرولین و قندهای محلول کل، در طی تنش خشکی یکی از مکانیسم های دفاعی در گیاه پیاز خوراکی باشد و بر این اساس رقم سفید کاشان نسبت به دو رقم دیگر مقاومت بهتری به تنش نشان داده است.

کلیدواژه ها:

تنش خشکی ، پیاز سفید ، پرولین ، کلروفیل ، قند