بررسی قاعده در قانون مجازات اسلامی مصوب 1392

با تصویب قانون مجازات جدید، قاعده درء نیز در مفاد آن پیش بینی شده است. بر این اساس در مورد همه جرایم در صورتی که شبه برطرف نشود، قاعده درء جاری خواهد بود. در حقوق کیفری اسلامی از جمله قواعد مهم و کاربردی قاعده دراء است که فقها در مباحث مختلف فقه جزایی خصوصاً باب حدود به آن تمسک جسته اند م. از آنجا که تمسک به مدلول این قاعده می تواند بر برائت متهم مؤثر باشد حقوق دانان عرفی نیز با تشبیه این قاعده به قاعده تفسیر به نفع متهمان را قاعده ای مترقی و مفید دانسته اند. از آنجا که قانون جدید مجازات اسلامی مفاد این معاهده را طی دو ماده قانونی مورد اشاره قرار داده است لزوم پرداختن به آن از حیث منابع و زمینه اجرای آن بیش از پیش احساس می شود. هدف از مقاله فوق بررسی قاعده درء درقانون مجازات اسلامی 92 می باشد. این مقاله یک تحقیق توصیفی - تحلیلی است و به منظور بررسی قاعده درء در قانون مجازات اسلامی 92 انجام گرفته است. به هر حال این تحقیق اهداف بسیار متعددی را در حوزه های مختلف دنبال می کند. اما اصلی ترین اهداف تحقیق بررسی جایگاه و زمینه اجرای این قاعده در حقوق کیفری ایران می باشد. نتایج تحقیق بیانگر آن است که در سال های اخیر و خصوصاً احکام دیوان عالی کشور نشان می دهد در مواردی برداشت ناصواب از قاعده درء موجب شده است و شاهد صدور احکام نادرستی باشیم که به بخشی از این احکام دیوان نیز توسط دادگاه بدوی پذیرفته شده است. این احکام قابل انتقادی دیوان در زمان صادر شده که قاعده درآ جلوه قانونی به خود نگرفته بوده است و اکنون که مستند صریح قانونی نیز برای آن وجود دارد بیم آن می رود با تفسیرهای ناصواب از آن منجر به افزایش چنین آرایی شود. با این حال قاعده درا از موضوعات بسیار خوب بود و مهم در قانون مجازات اسلامی جدید است. در این قاعده حقوق متهم مورد لحاظ قرار گرفته و امید است که با برداشت های صحیح موارد فوق شاهد صدور احکام درستی در این زمینه باشیم.

کلیدواژه ها:

قاعده ، درا ، شک ، قانون مجازات اسلامی