مینرال شیمی و پتروژنز متا - پریدوتیتهای تکاب در غرب ایران

پریدوتیتهای تکاب در غرب ایران دارای برونزدهای پراکنده ای به صورت توده های نفوذی کوچک داخل آمفیبولیتها و میان لایه با سنگهای کالک – سیلیکات ومرمر می باشند. این سنگ ها به طور اصلی تحت تاثیر فرایندهای دگر سانی / متاسوماتیک به سرپانتینیت و متا-پریدوتیت تبدیل شده اند. درجه سرپانتینزاسیون در متا-پریدوتیتها بخشی بوده و کانیهای مافیک اولیه به صورت حفظ شده در آنها باقیمانده است . ترکیب نسبی پروتولیت اولیه در متا – پریدوتیتها بر اساس درصد مودال کانیهای مافیک حفظ شده و بات های سودومورفی تشکیل شده در طی فرایندهای سرپانتینزاسیون (mesh texture بعد از الیوین و bastite بعد از پیروکسن)تعیین شده است. درصد بالای الیوین و ارتوپیروکسن، کلینوپیروکسن کم و فراوانی بافت سودومورفی mesh texture ، ترکیب هارزبورژیت، دونیت و به مقدار کمتر لرزولیت را بعنوان پروتولیت اولیه پیشنهاد میکند. آنالیز مینرال شیمی کانیهای مافیک در متا – پریدوتیتهای تکاب به منظور تعیین منشا پتروژنز اینسنگها انجام شده است. ارتویروکسن غنی از Mg (تا 18.4p.f.u) با ترکیب En87-91 می باشد. Al در ارتوپیروکسن ها مقدار بالایی (Al=0.26 p.f.u) مقدار بالای Al مربوط به بخش میانی بلور بوده در صورتیکه بخش مرکزی آن مقدار Ca بیشتر می باشد (مقدار Ca در ارتوپیروکسن رابطه مستقیم با دمای تشکیل آن دارد) . مقدار Al بالا در ارتوپیروکسن به تشکیل آن در دماهای بالاتر و یا به جانشینی چرماک Al VI+ Al VI=Mg+Si در ساختار بلوری آن نسبت داده می شود. با در نظر گرفتن مقدارنسبتا کم Al درمراکز ارتوپیروکسن های تجزیه شده (در مقایسه با Ca بالا در مرکز) و نیز روند منفی عناصر در دیاگرام های Mg-Al VI, Si+Al VI مقادیر بالای Al بدلیل جانشینی چرماک پیشنهاد میشود. ترکیب شیمیایی اسپینل ، کلینوپیروکسن و الیوین برای تعیین منشاء ماگمایی پروتولیت اولیه در متا –پریدوتیتها استفاده شده است. ترکیب اسپینل در نمودار Mg3[Mg/(Mg+Fe)]=0.63 درمقابل Cr3[Cr/(Cr+Al)]=0.32 منشا پریدوتیت الپی نوع I را نشان می دهد. بطور تیپیک پریدوتیتهای آلپی نوع I دارا Cr#<0.6 هستندکه این مقدار در پریدوتیتهای تکاب Cr#=0.32 است. دیاگرام مقادیر Cr# درمقابل Mg# اسپینیل نشان دهنده منشاء افیولیتی پریدوتیتهای اولیه می باشد. مقدار Cr# در اسپینل و Mg# در الیوین همزیست در متا – پریدوتیتها و منشاء گوشته ای پروتولیت را تایید میکند.