تاثیر الگوی مراقبت مشارکتی بر کیفیت زندگی و اضطراب افراد مبتلا به سرطان خون

مقدمه: سرطان خون یکی از 5 سرطان شایع در ایران است. این بیماری ضمن ایجاد مشکلات جسمی برای مبتلایان ، سبب بروز مشکلات متعدد اجتماعی و روانی نیز می شود. یکی از جنبه هایی که در اثر ابتلا به سرطان تحت تاثیر قرار می گیرد،کیفیت زندگی است.این بیماران به دلیل عدم کنترل مناسب عوارض بیماری کیفیت زندگی پایینی دارند و تا زمانی که این کیفیت پایین زندگی در این بیماران اصلاح نشود، مزیت سایر اقدامات انجام شده تحت شعاع این موضوع قرار می گیرد. اضطراب شایع ترین اختلال روان شناختی در مبتلایان به سرطان است.بیماران در مراحل پیشرفته یا پایانی سرطان اغلب اضطراب هایی در مورد فرایند درمان، پیشرفت بیماری و ... درجاتی از اضطراب را تجربه می کنند که این اضطراب می تواند اثر منفی بر سایر فرایندهای درمانی گذاشته و حتی بر طول مدت زنده ماندن این بیماران نیز تاثیر بگزارد. اضطراب یکی از معمول ترین علل مشاوره روان پزشکی در مراحل پایانی سرطان است که باکیفیت پایین زندگی نیز مرتبط است . الگوی مراقبت مشارکتی یکی از مدل های جدید مطرح شده در پرستاری است که بر مبنای مشارکت در درمان بنا شده است.بدین جهت در این مطالعه ما بر آن شدیم تا به بررسی تاثیر اجرای الگوی مراقبت مشارکتی را بر کیفیت زندگی و اضطراب بیماران مبتلا به سرطان خون بپردازیم. روش کار: مطالعه حاضر یک کار آزمایی بالینی غیر تصادفی با گروه کنترل بود که بر روی 60 بیمار مبتلا به سرطان خون در بیمارستان های فیروزگر و حضرت رسول اکرم تهران صورت گرفت. با روش پرتاب سکه بیمارستان ها به دو گروه کنترل و آزمون تقسیم بندی شدند. بیماران در هر بیمارستان به روش در دسترس انتخاب شدند. در گروه آزمون ،الگوی مراقبت مشارکتی اجرا گردید و در گروه کنترل، اقدام خاصی انجام نشد. پیش از مطالعه و یک و سه ماه پس از مداخله کیفیت زندگی بیماران با پرسشنامه کیفیت زندگی بیماران مبتلا به سرطان (QLQ-C30) و اضطراب بیماران با استفاده از پرسشنامه اضطراب بک در هر 2 گروه سنجیده شد. نتایج به دست آمده با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی (آزمون های کای دو، تی زوجی، آنالیز واریانس،من ویتنی ،فرید من و تحلیل اندازه مکرر) و نرم افزارSPSS نسخه 22 در راستای اهداف اصلی و فرعی پژوهش تجزیه و تحلیل شد. یافته ها: یافته ها نشان داد که دو گروه مورد بررسی از نظر مشخصات دموگرافیک اختلاف آماری معناداری نداشتند(P> 0/05). نمره اضطراب و کیفیت زندگی و حیطه های مختلف آن ، بین دو گروه قبل از اجرای مداخله تفاوت آماری معناداری نداشت (P > 0/05) . اما نمره اضطراب و کیفیت زندگی بین دو گروه پس از اجرای مداخله دارای تفاوت معنادار بود(P<0/05) که حاکی از کاهش میزان اضطراب و افزایش کیفیت زندگی در گروه آزمون بود و نتایج حاصل از آزمون من ویتنی و تحلیل اندازه مکرر ، نشان داد که به نظر میرسد الگوی مراقبت مشارکتی در کاهش میزان اضطراب و افزایش کیفیت زندگی بیماران مبتلا به سرطان خون موثر بوده است. نتیجه گیری: طبق نتایج این مطالعه با توجه به افزایش میانگین نمره کیفیت زندگی و کاهش میانگین نمره اضطراب در گروه آزمون به نظر میرسد الگوی مراقبت مشارکتی در کاهش اضطراب و افزایش کیفیت زندگی افراد مبتلا به سرطان خون تاثیر مثبتی داشته است و استفاده از این الگوی می تواند منجر و به بهبودی کیفیت زندگی و اضطراب این بیماران گردد.