کاربرد DTM در پهنه بندی روانگرایی خاک (مطالعه موردی: شمال غرب حوضه آبخیز گرگانرود)

روانگرایی خاک به عنوان یک خطر طبیعی باعث ناپایداری زمین، فرسایش خاک و همچنین کاهش پتانسیل توان تولید خاک اراضی کشاورزی می شود. سه عامل خاک نرم و ریز دانه (S) نوسان سطح آب زیر زمینی (W) و شتاب افقی زمین لرزه (M) باعث روانگرایی خاک می شوند. پهنه بندی خطر روانگرایی، به فرآیند تقسیم بندی یک مجدوده به مناطق همگن بر اساس درجه خطر ناپایداری وقوع روانگرایی اطلاق می شود. دراین مطالعه، با استفاده از قابلیت های ArcVeiwGIS و بر اساس مدل 2 پارامتری SW، اقدام به تهیه نقشه پهنه بندی خطر روانگرایی خاک در شمال غرب حوضه آبخیز گرگانرود واقع در استان گلستان شد. ابتدا نقشه بافت خاک و رسوب به یک نقشه پارامتر تبدیل شد. با استفاده از خصوصیات عوار ض نقطه ای (z,y,x) اقدام به تهیه یک نقشه سطح شد. طی فرآیند ساخت DTM، مدل TIN منطقه به مدل ارتفاعی رقومی DEM تبدیل شد و در نهایت DEM پیوسته منطقه به سه کلاس گسسته ی خطر آب زیر زمینی تبدیل شد. آنالیز همپوشانی صورت گرفت و نقشه پهنه بندی پتانسیل خطر روانگرایی خاک تهیه شد. لایه های شبکه هیدروگرافی منطقه و مراکز جمعیتی با این لایه تحلیل شدند. نتایج نشان داد که تقریبا 60 درصد حوضه در کلاس بدون خطر قرار دارد. روستاهای قربان آباد و نیاز آباد تحت خطر زیاد قرار دارند. شبکه های با خطر زیاد در امتداد رودخانه قره سو قرار دارند که می بایستت اقدامات اصلاح خاک و اصلاح شبکه زهکشی و مقاوم سازی پی سازه ها در این مناطق انجام شود.

کلیدواژه ها:

روانگرایی خاک ، بافت خاک ، DTM آب زیر زمینی ، پهنه بندی ، ArcView GIS