ارزیابی مدل SWACROP جهت برآورد عملکرد گیاهان گندم و جو در اقلیم کرج

ارزیابی نحوه رفتار نظام های زیست محیطی به دلیل پیچیدگی فرآیندهای موجود و بر همکنش آن ها به سادگی میسر نیست و بدین جهت محققان همواره تلاش کرده اند تا به نحوی غیر مستقیم روابط حاکم بر پدیده های طبیعی را در قالب معادلاتی ریاضی یا منطقی در آورند. نیازهای روز افزون بشر به مواد غذایی و محدودیت منابع طبیعی تامین کننده غذا باعث شده است تا ضمن بررسی راه کارهای جدید برای افزایش تولیدات گیاهی، عملکرد گیاهان زراعی نیز به نحو مطلوب پیش بینی و برآورد شود. در مطالعه حاضر عملکرد شبیه سازی شده ارقام ولاین هایی از گیاهان زراعی استراتژیک گندم و جو توسط مدل عددی SWACROP (نسخه SWAP93) با مقادیر اندازه گیری شده در مزرعه مقایسه شده و بدین ترتیب مدل فوق ارزیابی و واسنجی قرار گرفته است. نظر به اینکه داده های شاخص سطح برگ (LAI) به عنوان یکی از پارامترهای مهم ورودی به مدل به صورت اندازه گیری شده در اختیار نبوده است، از مدل SWLEWW (فرشی و همکاران 1987) و رابطه بین درجه – روز رشد و LAI جهت بؤآورد این شاخص استفاده شد. جهت مقایسه و انتخاب بهترین روش تخمین مقدار تبخیر و تعرق (ET)، به غیر از روش های قابل گزینش در مدل SWAP93 (پنمن 1948، پریستل – تیلور و مانتیث – رایتما) با تهیه یک برنامه کامپیوتری ، داده های روزانه تبخیر و تعرق به روش پنمن – مانتیث استخراج و به صورت ورودی به مدل داده شد. نتایج حاصله نشان داد که با کاربرد معادلات پنمن و پنمن – مانتیث مقادیر عملکرد با دقت بیشتری برآورد می گردد و استفاده ازمعادله پریستلی – تیلور عملکرد را کمتر از واقع برآورد میکند. با تغییر ضریب آلبیدو مشخص شد که a=0/2 بیشترین همخوانی را بین داده های مشاهده ای و شبیه سازی ایجاد می کند. مدل SWLEWW شاخص LAI را بیش از مقدار واقعی برآورد می نماید و در صورتی که رابطه نمایی بین GDD و LAI برای تاریخ کاشت مورد نظر بدست آمده باشد، استفاده از این رابطه ارجح است.

کلیدواژه ها:

مدل سازی ، عملکرد SWAP 93 ، SWACROP ، گندم ، جو ، تبخیر و تعرق