احیاء آفرینش های هنری سازه های گلین با تاکید بر ارزش های معماری بومی پایدار

امروزه بخش عظیمی از میراث معماری ایران از پیش از تاریخ تا کنون چه در محوطه های تاریخی و یا تک بناهای باارزش موجود در شهر و روستا ازسازه های گلین تشکیل شده است و ضرورت بکارگیری دانش لازم در چگونگی مداخلات حفاظتی با آنها را بیش از پیش نمایان می سازد. بناهای گلین بیش از هر نوع مصالح دیگر به عنوان سرپناه انسان بکار گرفته شدهاند و به همین نسبت نیز از میان رفته اند. گل چیزی نیست که همچون مواد دیگر مثل سنگ و آجر و غیره صرفا بخشی از مصالح مورد استفاده در ساخت بناها باشد بخش اعظم بناهای گل جهان به چهار روش ساخته شده اند:چیدن قطعات آماده خشک شده (ساختمان خشت گلی). · قرار دادن گل در حالت نیمه خمیری (ساختمان گلی). · استفاده از گل نیمه روان · (34 ، فشرده سازی گل میان سطوح مهار کننده، یعنی قالب بندی موقت یا دائم (ساختمان چینه ای یا خاک کوبیده ) (وارن ، 1387 · تفاوت عمده بین سازه های ساخته شده با مصالح بنایی و گلین وجود دارد که از لحاظ میزان دوام با یکدیگر متفاوتند. سنگ و آجر پخته شده و گل در برابر عوامل فرسایشی و اقلیمی رفتار خاصی دارند به همین علت انتظار از حفاظت گر متفاوت است . بنابراین هنر حفاظت و احیاء در مسیر شناخت ماهیت و مصالح و جایگاه آن در تاریخ ، شکل و کارکرد بناها و استفاده از نیروهای متخصص در زمینه های مختلف مربوطه است. مطالعات در خصوص سازه ها و ساختمانهای گلین ، حوزه نسبتا جدیدی است که پژوهش در مرمت و حفاظت آنها در مراحل اولیه قرار دارد و منابع محدودی در این زمینه موجود است. حفاظت و احیاء بناهای گلین صرفا حفظ کالبدی معماری بومی که کم اهمیت شمرده شده نیست بلکه هدف احیاء جوامعی زنده است که با جان و روح ، آفرینشهای هنری را به نمایش گذاشته اند .

کلیدواژه ها:

حفاظت ، احیاء ، سازه های گلین ، معماری بومی ، پایداری