بورس الکترونیک؛ استانداردها و سیستم های هوشمند نظارتی

بورس الکترونیک در بازارهای پیشرفته سرمایه به عنوان گامی رو به جلو در مسیر توسعه دولت الکترونیک، ایجادشده است حال انکه این امر در بورس ایران مساله نو ظهور و نوپا تلقی می گردد . در کشور های توسعه یافته به استقرار نظارت الکترونیک به عنوان یکی از مهمترین پیشنیازهای استقرار بورس الکترونیک توجه شده است . زیرا توسعه بازار بدون توسعه نظارت، باعث کاهش کارایی ان و در نتیجه کاهش اعتماد سهامداران به بازار و عدم جذابیت ان برای سرمایه گذاران داخلی و بین المللی خواهد شد . در این راستا مطالعات فراوانی انجام شده است ، شواهد نشان می دهند که پیاده سازی سیستم هوشمند نظارت الکترونیک موجب افزایش شفافیت و جلب اعتماد سهامداران به بازار شده است . در این مقاله به معرفی مزایای اخرین استاندارد جهانی تبادل گزارشات مالی ناشرین با مخفف XBRL و نقش ان در کاهش هزینه و افزایش کارایی حاصل از استقرار بورس الکترونیک شامل مزایای اتصال الکترونیکی به بانک ها ،کارگزاران ، ناشرین، حسابرسان و سهامداران و در نهایت ترغیب سرمایه گذاری خارجی در بورس و تسهیل پیوستن به بورس های بین المللی، می پردازیم و در ادامه چگونگی عملکرد سیستم الکترونیکی نظارت بر کیفیت و انتشار گزارشات مالی EDGAR را بیان نموده و نحوه پیگیری تخلفات ناشرین در شفاف سازی اطلاعات را بررسی می نماییم . با بررسی نمونه هایی از تخلفات بازار سرمایه، اثرات سوء انها تحلیل شده و راهکارهای لازم برای پیشگیری از وقوع تخلفات و همچنین ابزار های الکترونیک لارم برای پیگیری و شناسایی تخلفات طراحی قرار شده است . در این مقاله با توجه به نتایج حاصل از مطالعه تجربیات کشور های پیشرفته شامل تشریح سازوکار سیستم های پیشرفته نظارت الکترونیکی NASD ، تحت نظر SEC در آمریکا و با در نظر گرفتن وظایف قانونی سازمان، در قانون جدید بازار سرمایه و با استفاده از آخرین استاندارد های جهانی بورس الکترونیک، راه حل جامع نظارت الکترونیک بر بازار سرمایه و نسخه بومی شده استاندارد XBRL ،برای ایران را معرفی می کنیم .