بررسی و شناسایی شاخصه های برگشت پذیری زیرساخت های عمرانی

زیرساخت های عمرانی ساختار فیزیکی جامعه و کیفیت زندگی را تعریف می کنند. با تعریف برگشت پذیری به عنوان توانایی مقاومت و برگشت سریع و کارآمد به عملکرد کامل، پس از وقوع فجایع، هنگامی که یک فاجعه انسانی یا طبیعی رخ می دهد، برگشت پذیری زیرساخت است که مشخص می کند آیا شهروندان و جوامع، جان سالم به در برده و دوباره شرایط طبیعی شان را بدست می آورند، یا آنکه به کل محو می شوند. اصطلاح برگشت پذیری زیرساخت، به پایداری واستحکام نسبی زیرساخت، جذب اثرات و استقامت آن در برابر فاجعه، و در نهایت برگشت سریع به شرایط اولیه اطلاق می شود. مفهوم برگشت پذیری زیرساخت ها از چهار بعد فنی، سازمانی، اجتماعی و اقتصادی تشکیل می شود و با برگشت پذیری زیست محیطی در تعامل است. حیطه این پژوهش بعد فنی برگشت پذیری زیرساخت ها را شامل می شو. هر اختلال در سیستم زیرساخت ها در سه فاز متوالی رخ می دهد، فاز اول سرایت اختلال، فاز دوم تشدید خرابی و فاز سوم شیوع اختلال و خرابی است. استراتژی برگرداندن سطح عملکرد زیرساخت به سطح عملکرد اولیه، از سه فاز به هم پیوسته تشکیل شده است. در فاز اول استحکام و استقامت در برابر آسیب های وارده صورت می گیرد، در فاز دوم به رخداد ایجاد شده پاسخ داده می شود تا سطح عملکرد از سطح انحلال یا اختلال در عملکرد به سطح قابل قبول برسد، و در نهایت مدت زمانی صرف می شود تا عملکرد زیرساخت به عملکرد کامل اولیه خود برگردد که فاز بازیابی نام دارد. این مقاله در ابتدا بر اساس تحقیقاتی که در گذشته صورت گرفته است و با استفاده از روش های نظری مانند تجزیه و تحلیل ادبیات فنی، وتجزیه وتحلیل منطقی، به تحلیل مفاهیم برگشت پذیری می پردازد. سپس بر اساس مطالعات کتابخانه ای قصد دارد برگشت پذیری در زیرساخت های عمرانی را بررسی و تحلیل کرده و در نهایت شاخصه های کلیدی برگشت پذیری در آنها را شناسایی نماید. همچنین در ادامه پژوهش به عنوان موثر بر برگشت پذیری اشاره می شود. پژوهش حاضر یک چارچوب مفهومی برای برگشت پذیری زیرساخت های عمرانی ارایه می دهد.

کلیدواژه ها:

برگشت پذیری ، زیرساخت ، برگشت پذیری زیرساخت های عمرانی ، پاسخ به فجایع ، شاخصه های زیرساخت برگشت پذیر