اثر برهمکنش ژنوتیپ و محیط بر عملکرد دانه ژنوتیپ های برنج مقاوم به سرما

به منظور شناسایی ژنوتیپهایی از برنج که مقاوم به سرما بوده و دارای عملکرد باشند، آزمایشی با تعداد4 لاین از لاین های خزانه بین المللی برنج متحمل به سرما به همراه شاهد منطقه(چمپای محلی) در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار و در دو منطقه چیتاب و پاتاوه به مدت دو سال 90-1389 اجراء گردید . هدف از این بررسی تعیین لاین های پرمحصول و پایدار جهت معرفی به شالیکاران بوده است. در طول دوران رشد و پس از برداشت بطور تصادفی از 10 بوته برای صفات مهم زراعی مانند تعداد پنجه، تاریخ ظهور خوشه، تاریخ گلدهی، تاریخ رسیدن، ارتفاع بوته، طول خوشه،وزن هزار دانه و عملکرد یادداشت برداری بعمل آمد. در هر سال عملکرد لاینهای مورد آزمایش در هر منطقه از طریق تجزیه واریانس ساده مورد آزمون قرار گرفت، و در پایان سال دوم بمنظور تعیین اثر متقابل ژنوتیپ در محیط تجزیه واریانس مرکب بعمل آمد و از طریق روش پیشنهادی ابرهارت و راسل 1966 δi lومعیارهای پایداری دیگری نظیر واریانس محیطی آکووالنس ریک 1962_ Wi،واریانس پایداری شوکلاو 1972_ ıi،ضریب تغییرات محیطی فرانسیس و کاننبرگ 1987 Cvi،ضریب رگرسیون ییتس وکاکران 1938 bi ،و ضریب تبیین i_R ، تجزیه واریانس پایداری بمنظور تعیین ارقام سازگار استفاده شد. نتایج حاصله حاکی از تنوع نسبتا زیادی بین لاینها و شاهد مورد بررسی از نظر عملکرد و دیگر صفات زراعی میباشد. تجزیه واریانس مرکب نشان میدهد که بین سالها تفاوت معنیداری در سطح 5 درصد وجود دارد . تجزیه پایداری ژنوتیپها بوسیله محاسبه معیارهای نمونهای نشان میدهد که بیشترین پایداری مربوط به ژنوتیپ های شماره 53و71 بوده است. بر اساس نتایج حاصله از تجزیه و مقایسه میانگین تیماره ادر طی دو سال، برتری عملکرد دانه مربوط به لاینهای شماره 53 و 71 با متوسط عملکرد 7.634 و 6.813 تن در هکتار بوده است.

کلیدواژه ها:

برنج ، پایداری عملکرد ، اثر متقابل