مقایسه مدل های AHP و ANP در پهنه بندی خطر سیل خیزی در حوضه آبخیز صوفی چای با استفاده از GIS

سیلاب یکی از مخاطرات محیطی است که هرساله خسارت های فراوانیرا به دنبال دارد. منطقه شمال غرب کشور به دلیل داشتناقلیمی نیمه خشک و کوهستانی و درنتیجه تغییرپذیری بالایبارش، ازجمله مناطقی است که در معرض سیلاب های مخرب قرارمی گیرد. حرضه آبخیز مرردمطالعه صرفی چای در قسمت شمال غربکشور و در جنوب توده کرهستان سهند قرارگرفته است. در اینپژوهش از روش های توصیفی و تحلیلی استفاده شد. متغیرهایاستفاده شده در این پژوهش شامل ارتفاع، شیب، بارش، تراکمزهکشی، لیپولوژی، کاربری اراضی و فاصله از آبراهه هستند.از تصویر ماهراره ای لندست 8 برای استخراج کاربری اراضیاستفاده شد. برای وزن دهی به متغیرها از نرم افزار Expert Choise برای مدل AHP و از نرم افرزار Super Decision برای مدل ANPاستفاده شد و از نرم افزار Arc GIS برای آماده سازی لایه ها وENVI برای استخراج کاربری اراضی استفاده شد. در مدل AHPبیشترین وزن برای متغیر بارش با 0/763 و کمترین ارتفاع با 0/73 در مدل ANP بیشترین وزن برای بارش با 0/20203 و کمترین وزن برای فاصله از رود با 0/07000 برآورد شد. پس از استخراج وزن ها و آماده سازی لایه و قرار گرفن در مدل 0/01%AHP دارای پتانسیل بسیار بالا و 70/76% پتانسیل بایا و 10/82% دارای پتانسیل سیل خزی خیلی کم قرار دارند در مدل ANP نیز 0/03% دارای پتانسیل بسیار بالا و 73/03% دارای پتانسیل بالا و 18/72% دارای پتانسیل سیل خیزی خیلی کم هستند. در هر دو مدل قسمت های شمالی حوضه نسبت به سایر مناطق حوضه دارای پتانسیل سیل خیزی بالا هستند.

کلیدواژه ها:

سیلاب ، پهنه بندی ، صوفی چای ، ANP ، AHP