بررسی نیازهای آموزشی کشاورزان در زمینه بهره برداری مناسب از منابع خاک و آب

منابع آب و خاک نقش عمده ای در توسعه پایدار ایفا می کنند و بهره برداری مناسب از آن ها، نقش مهم ی در قدرت، رفاه، امنیت و پایداری جوامع دارند . نتایج مطالعات مختلف نشان می دهد که تخریب ا ین از دلا یل کلیدی ایجاد فقر و توسعه نیافتگی در جامعه روستائی است و این عامل بیش از هر عامل دیگری دستیابی به توسعه پایدار را به خطر می اندازد . خاک اساس بقاء و زندگی است و هر کشور و جامعه ای که دارای منبع خاک حاصل خیز، غنی و فراوان باشد و از آن به بهترین و مناسب ترین وجه، بهره برداری کنند، ثبات، قدرت، رفاه، امنیت و پایداری آنها تضمین شده آست . در دنیای امروزی، رشد سرسام آور جمعیت از یک طرف و فشار بیش از حد بر زمین و مدیریت و بهره برداری نامناسب از خاک از طرف دیگر ، موجب وارد کردن خسارات زیادی بر این منبع مهم شده و باعث گردیده است که بیشتر از یک سوم کل اراضی دنیا در معرض فرسایش شدید قرار گیرند و سالیانه میلیاردها تن از خاک زراعی زمین های کشاورزی در جهان از سطح زمین شسته و به رودخانه ها و نهایتا به دریاها و اقیانوسها ریخته بشو د و بدین طریق، بزرگترین دغدغه خاطر انسان امروزی، یعنی تغذیه و امنیت غذایی، را با حادترین وضع ممکن روبرو سازد و توسعه، امن یت، استقلال و خودکفا یی بسیاری از کشورهای جهان را بالاخص کشورهای جهان سوم را با تهدیدی جدی روبرو ساخته است . با توجه به امار موجود میزان فرس ایس سال یانه خاک در ا یران ٢٠ - 15 تن در هکتار م ی باشد و هرساله 2/5 تا 3 میلیارد تن خاک فرسا یش می یابد که ا ین رقم ممکن است در دو دهه آ ینده به 4/5 میلیارد تن خاک در سال هم برسد . آب هم به عنوان مهمترین و محدودکننده ترین نهاده تولیدی کشاورزی ایران شناخته شده است ، حتی می توان گفت این عامل غالبا میزان بکارگیری سایر عوامل تولید را نیز مشخص می سازد . ایران یکی از مناطق کم آب جهان به شمار می رود و میزان متوسط بارندگی سالانه ایران در حدود یک سوم متوسط بارندگی در جهان ( ٨٦٠ میلیمتر ) است و از طرف دیگر همین مقدار بارندگی بنا به دلایل جغرافیایی و اقلیمی به صورت بسیار پراکنده و نامتعادل توزیع می شود . از طرف د یگر مطابق آمار موجود میزان راندمان آب آبیاری در کشور حدود ۳۲ درصد می باشد . بر اساس استانداردهای جهانی، میزان آب خالص مصرفی در بخش کشاورزی کشور باید 53/6 میلیارد متر مکعب باشد، در حالیکه بر اساس یک برآورد جدید میزان آب مصرفی در این بخش83/5 میلیارد متر مکعب است. با توجه به نقش محوری کشاورزی در توسعه و استقلال کشور، بهره برداری مناسب از منابع موجود آب و خاک بس یار ضرور ی م ی باشد . این امر مستلزم آن است که بهره برداران مختلف این منابع از آگاهی، اطلاعات، مهارتها و آموزشهای لازم در این زمینه برخوردار باشند . بدیهی است قبل از هر فعالیت آموزشی، نخست باید نیازهای آموزشی بهره برداران مورد بررسی قرار گیرد . تحقیق حاضر هم به منظور بررسی نیازهای آموزشی بهره برداران کشور در مورد خاک و آب صورت گرفته است . همچن ین مهمترین اهداف اختصاصی این تحقیق عبارتند از : تعیین نیازهای آموزشی کشاورزان در زمینه حفاظت خاک و آب و مقایسه نیازهای آموزشی آنها در مناطق مختلف کشور.